Tussen 4 augustus en 14 oktober 1960 werd door het Biologisch-Archeologisch Instituut uit Groningen onder leiding van W.A. van Es in samenwerking met amateur-archeologen een opgraving uitgevoerd op de Welsummer Es in de buurtschap Welsum (gemeente Dalfsen, provincie Overijssel). Kort daarvoor waren bij de aanleg van een weg diverse vondsten gedaan, die de aanleiding waren tot het onderzoek. Tijdens de opgraving werd een deel van een nederzettingsterrein uit de Romeinse Tijd blootgelegd, op een markante zandrug direct ten noorden van het dal van de Overijsselse Vecht. Het betreft de eerste relatief grootschalige opgraving die werd uitgevoerd in Salland, en tevens de eerste Overijsselse opgraving van een nederzetting uit de Romeinse Tijd. De opgraving kreeg ook landelijke bekendheid door de vondst van een bronzen miniatuurbeeldje van de god Mercurius. Er werden tevens kleine aantallen sporen en vondstmateriaal uit andere tijdvakken gedocumenteerd, onder meer uit het Mesolithicum, Neolithicum en de Vroege en Volle Middeleeuwen.
