Aan de oostkant van Twello is een gebied van ca. 19 ha door de gemeente Voorst aangewezen als bestemmingsterrein voor nieuwbouw. Het terrein, dat als toponiem ‘Achter ’t Holthuis’ heeft, bestaat uit zowel akkerland als uit een sportveldencomplex. De sportvelden, thans in gebruik door de voetbalverenigingen V & K en Avanti, zullen in de toekomst worden verplaatst naar een nieuwe locatie ten zuiden van Twello, ‘Noorddijken’ genaamd.In het najaar van 2000 is op het bestemmingsterrein door Archaeological Research & Consultancy (ARC bv) een Aanvullende Archeologische Inventarisatie (AAI) uitgevoerd. Deze AAI bestond uit twee fasen. Tijdens de eerste fase, bestaande uit een karterend booronderzoek (AAI-I), werd duidelijk dat op de hogere delen van het gebied archeologische indocatoren aanwezig zijn. Tijdens de tweede fase zijn deze delen, die ongeveer de helft van het totale bestemmingsterrein beslaan (ca. 10 ha), onderworpen aan een gedetailleerd booronderzoek (AAI-II; Krist 2000). Uit het AAI bleek dat zich op bepaalde delen van het gebied een restant van een esdek bevindt. Esdekken zijn in de Middeleeuwen ontstaan door het op het land opbrengen van plaggen en mest, teneinde de vruchtbaarheid van de bodem te bevorderen. Het esdek vormt een bescherming voor eventuele archeologische sporen en vondsten, die zich in het onder het esdek liggende dekzand kunnen bevinden.Naar aanleiding van de resultaten van de AAI werd de gemeente Voorst door mw. F. de Roode, provinciaal archeoloog van Gelderland, aanbevolen op die delen van het plangebied waar zich een minstens 20 cm dik esdek bevindt, een archeologisch inventariserend veldonderzoek (IVO) door middel van proefsleuven uit te laten voeren. Dit IVO wordt in twee fasen uitgevoerd, het eerste op de delen van het gebied die als akkerland in gebruik zijn en het tweede op de delen die nu nog worden gebruikt als sportvelden. Deze laatste kunnen pas worden onderzocht wanneer de sportvelden zijn verplaatst naar de nieuwe locatie ‘Noorddijken’.De eerste fase van het IVO is op maandag 3 t/m woensdag 5 maart 2003 uitgevoerd.Het onderzoek heeft aangetoond dat een deel van het onderzoeksterrein archeologische waarde heeft. Het gaat hierbij om het terrein rond werkputten 3 en 4. De aanwezige archeologische sporen en vondsten tonen aan dat hier in de Brons- en/of IJzertijd bewoning heeft plaatsgevonden. Met name het terrein rond werkput 4 is interessant. In deze werkput zijn de meeste sporen gevonden en de kans is groot dat zich er in de nabije omgeving van deze werkput nog meer kunnen bevinden. In zowel het vlak als in spoor 11 van werkput 4 is houtskool aangetroffen. Botanisch onderzoek naar het houtskool zou iets kunnen zeggen over het landschap ten tijde van de prehistorische bewoning. De kwaliteit van de bodemopbouw en de sporen en vondsten is in werkputten 3 en 4 over het algemeen goed. Ditzelfde kan niet gezegd worden over het terrein waar werkput 1 is aangelegd. Hoewel uit werkput 1 een aantal losse archeologische vondsten is geborgen (aardewerk en een vuurstenen kling), is het terrein zeer verstoord. Het terrein is afgetopt, het esdek is verdwenen en overal in de werkput zijn recente verstoringen aanwezig. Mochten er archeologische sporen in of rond werkput 1 aanwezig zijn geweest, hetgeen mogelijk is gezien aanwezigheid van de vondsten, dan zullen deze reeds verloren zijn gegaan.Hoewel de bodemopbouw in werkput 2 er een stuk beter uitziet dan in werkput 1, zijn ook hier veel recente verstoringen aangetroffen. In deze werkput zijn geen archeologische sporen en/of vondsten gedaan. Volgens de archeologische database Archis is uit de omgeving van Twello slechts één archeologische waarneming uit de Bronstijd en/of IJzertijd bekend. Het gaat om crematiegraf met kringgreppel dat dateert uit de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd (waarnemingsnummer 32920). Het graf is ten westen van Twello aangetroffen, bij de aanleg van een rondweg.De archeologische sporen die op tijdens de AAI’s en het IVO door middel van proefsleuven op ‘Achter ’t Holthuis’ zijn gedaan, zijn de enige tot nu toe in de omgeving van Twello bekende nederzettingssporen uit de Bronstijd en/of IJzertijd.
Date: 2003
