In opdracht van Royal Haskoning heeft BAAC een opgraving (variant archeologische begeleiding) uitgevoerd in plangebied Camp New Amsterdam, Kavel DCC te Zeist, gemeente Zeist. Aanleiding voor het onderzoek is het nieuwbouwplan van een Cashcentrum van de Nederlandsche Bank (DNB) en meer specifiek de geplande Opsporing van Conventionele Explosieven (OCE-werkzaamheden)1 en de aanleg van een diepriool voorafgaand aan de bouw. Deze laatst genoemde werkzaamheden zijn archeologisch begeleid. De ontgraving van het bouwblok behoort niet tot onderhavig onderzoek en is niet archeologisch begeleid. Als gevolg van de OCE-werkzaamheden en de aanleg van het diepriool zal de bodem ter hoogte van de verwachte sporen uit de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog tot diep in de C-horizont worden verstoord. Hierbij bestaat een gerede kans dat eventueel aanwezige archeologische waarden uit deze twee perioden worden vernietigd. Op het moment van schrijven van onderhavig rapport is de bouw van het Cashcentrum van start gegaan en is verder archeologisch onderzoek op deze locatie niet meer aan de orde.Het veldwerk bestond uit twee fases: de begeleiding van OCE-werkzaamheden en de begeleiding van de civieltechnische werkzaamheden bij de aanleg van een stuk diepriool ter hoogte van de Duitse luchtafweerstelling. In totaal zijn er verspreid over vier werkputten (werkputten 1 t/m 4) sporen gedocumenteerd. Het puttenplan volgde de werkvakken die door de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD) waren uitgezet. Het plangebied werd hiermee in vier vakken, of putten verdeeld. Deze zones zijn niet volledig ontgraven. Alleen de plaatsen waar objecten benaderd moesten worden, of waar het diepriool kwam te liggen, zijn archeologisch begeleid.Tijdens het onderzoek zijn hoofdzakelijk resten uit de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog aangetroffen. Het betreft een Duitse luchtafweerstelling (Flakstellung) uit de Tweede Wereldoorlog (vindplaats 1) en het militaire kampement Camp New Amsterdam uit de Koude Oorlog (vindplaats 2). Oudere vindplaatsen zijn binnen het plangebied niet aangetroffen. Van de Duitse Flakstellung zijn bij de aanleg van het diepriool delen van het loopgravenstelsel en enkele (paal)kuilen aangesneden. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat de stelling in 1944 en 1945 zwaar is beschadigd bij verschillende bombardementen. Tijdens het onderzoek zijn niet alleen bomscherven verzameld, maar werden ook een met puin dichtgestorte kuil en een brede vergraven strook aangetroffen. Deze strook liep vanuit het centrum van de stelling richting de kuil met puin. Deze twee sporen houden mogelijk verband met bomkrater en een ondergrondse structuur die na de oorlog gesloopt en/of dichtgestort zijn.De aangetroffen sporen uit de Koude Oorlog kunnen worden toegeschreven aan de naoorlogse Nederlandse verdediging van het terrein en het Amerikaanseopgraving, variant AB 6 gebruik en inrichting van Camp New Amsterdam. Het gaat om resten van honk-/softbalvelden, een ingebetonneerde Staghound-pantserwagen MKIII met koepel van een Crusader, drie betonnen wacht-/observatieposten uit de jaren ’90 en een dumpgat met delen van een oude wachtpost. Het vondstmateriaal bestond voornamelijk uit losse patronen (zogenaamde losse flodders) die verspreid over het plangebied in de bouwvoor zijn aangetroffen. Deze zijn achtergebleven na verschillende oefeningen tussen 1947 en 2008. Er zijn verder drie lopen van het Amerikaanse M39 Aircraft Cannon en een inspectieluikje (V1) van een gevechtsvliegtuig met NATO-markeringen teruggevonden.
Archeologische sporen uit de Tweede Wereldoorlog en Koude Oorlog op Camp New Amsterdam (Vliegbasis Soesterberg), gemeente Zeist.
Archeologisch opgraving variant AB
Date Submitted: 2022-01-17
