In opdracht van Bosgroep Zuid-Nederland heeft RAAP in de periode mei-juli 2021 een archeologisch vooronderzoek in de vorm van een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Papschot te Hilvarenbeek in de gemeente Hilvarenbeek.Het plangebied ligt op de Kempische horst, een opheffingsgebied waar oude afzettingen kort aan het oppervlak liggen. Volgens de geomorfologische kaart ligt het plangebied op terrasafzettingswelvingen en-vlakten, bestaande uit zand en grind. In het noord- en zuidwesten zijn deze bedekt met stuifduinen. In het noordwesten ligt voorts nog het beekdal van de Rovertsche Leij. Tijdens het Holoceen hebben zich in het plangebied veldpodzolgronden ontwikkeld in natte omstandigheden. In het gebied liggen dan ook enkele vennen, waaronder het grote ven Papschot. In het noorden is het plangebied vanaf de late middeleeuwen-nieuwe tijd in gebruik genomen als akkerland, waardoor zich daar een hoge zwarte enkeerdgrond heeft ontwikkeld. In het zuiden komen duinvaaggronden voor.Afgezien van twee historische boerderijen in het uiterste noorden van het plangebied, is er nergens bebouwing aanwezig. Het gebied is onderdeel geweest van een uitgestrekt heidegebied dat in de loop van de 20e eeuw ontgonnen is en vervangen is door bos. In het noorden en oosten zijn enkele (kleine) akkers aanwezig. Het plangebied wordt doorkruist door kleine waterlopen langs de perceelsgrenzen met aan weerszijden kleine wallen. Deze zijn in de loop van de 20e eeuw gegraven bij de ontginning van het gebied. Op verschillende plaatsen zijn duikers, en stuwen aangelegd. In het beekdal van de Rovertsche Leij, heeft nog een molen gestaan die in de loop der tijd circa 80 m noordelijk is verplaatst. De oudste vermelding van de molen gaat terug tot de 13e eeuw.In de ruimere omgeving van het plangebied zijn voornamelijk vuursteenvindplaatsen van jagerverzamelaars bekend. Op circa 1 km naar het oosten ligt een urnengrafveld uit de periode late bronstijd-ijzertijd. Binnen het plangebied zelf zijn nog geen vondsten aangetroffen.Op basis van landschappelijke, historische en archeologische gegevens, geldt voor het plangebied grotendeels een lage archeologische verwachting voor landbouwers. Enkel ter plaatse van de drogere gronden geldt een middelhoge en hoge archeologische verwachting. Op de gradiëntzones aan het beekdal en de vennen, geldt een hoge archeologische verwachting voor vindplaatsen van jagerverzamelaars. Voor de rest van het gebied geldt eveneens een lage verwachting voor vuursteenvindplaatsen. In het beekdal van de Rovertsche Leij geldt een hoge archeologische verwachting voor het aantreffen van molenresten en bijbehorende structuren en brugovergangen/voorden. Tot slot, geldt voor de natte gebieden nog een onbekende verwachting voor het aantreffen van rituele deposities.Op basis van de archeologische verwachtingen is het plangebied op de beleidsadvieskaart ingedeeld in verschillende beleidscategorieën waaraan onderzoeksvoorwaarden gekoppeld zijn. Deze zijn als dubbelbestemming waarde-archeologie 1 en 2 opgenomen in het bestemmingsplan Langoed Gorp en Roovert. De nu bekende, toekomstige ingrepen bestaan voornamelijk uit het verondiepen en dempen van bestaande watergangen waarbij gebruik gemaakt wordt van de opgeworpen grond, afkomstig van de eerdere uitgraving. Er vinden bij deze maatregelen geen ingrepen in de bodem plaats. Daarnaast worden bestaande stuwen en duikers verwijderd. Ook hier gaat het om zeer lokale ingrepen in een reeds verstoorde context. De ondergrenzen uit het bestemmingsplan worden bovendien nietPlangebied Papschot Hilvarenbeek te Hilvarenbeek, gemeente Hilvarenbeek; archeologisch vooronderzoek overschreden. Bij de huidige maatregelen wordt archeologisch vervolgonderzoek dan ook niet zinvol geacht.Mochten bij toekomstige werkzaamheden in het plangebied wel de ondergrenzen uit het bestemmingsplan overschreden worden, wordt archeologisch onderzoek wel zinvol geacht. Zie paragraaf 4.2.Dit rapport geeft (selectie)adviezen. Het is aan de bevoegde overheid, de gemeente Hilvarenbeek, deze al dan niet over te nemen in de vorm van een (selectie)besluit.
Date Submitted: 2022-02-07
