Laat-paleolithicum tot het neolithicum Het plangebied ligt op basis van de paleogeografische reconstructiekaart tot 5500 v.Chr. in een dekzandlandschap met in de nabijheid riviervlakten en beekdalen. Het was daarmee geschikt voor bewoning. Het dekzand ligt tegenwoordig op ca. 6 tot 8 m beneden maaiveld en zal tijdens de geplande werkzaamheden niet aangetast worden. Op basis van de paleogeografische reconstructiekaarten ligt het plangebied in 3850 v.Chr. in een veengebied en in 2750 v.Chr. in een gebied met wadden en slikken. Vermoedelijk was het tijdens deze perioden te nat voor bewoning. De verwachting voor archeologische resten uit het laat paleolithicum tot het neolithicum is laag voor de geplande werkzaamheden.

Neolithicum tot de middeleeuwen Op basis van de paleogeografische reconstructiekaarten ligt het plangebied tot 500 v.Chr. in een gebied met wadden en slikken waarin geen bewoning wordt verwacht. Op de kaart van 250 v.Chr. ligt het in een gebied van kwelderwallen en -ruggen. In Westergo wordt vanaf de ijzertijd het landschap weer bewoond op terpen die opgeworpen zijn op kwelderruggen. Ter hoogte van het plangebied is de bodem gekarteerd als terp. Bij onderzoeken binnen het onderzoeksgebied zijn vondsten gedaan van terpaardewerk, dat vanaf de late ijzertijd gedateerd kan worden. De fragmenten tonen bewoning in de directe omgeving van het plangebied aan ten tijde van de ijzertijd, Romeinse tijd of vroege middeleeuwen. Spannum wordt voor het eerst benoemd in de 13e eeuw en de kerk stamt uit de 14e eeuw. Meer informatie is niet bekend over het dorp in de middeleeuwen. De verwachting voor archeologische resten uit het neolithicum en de bronstijd is vanwege de landschappelijke ligging laag. De verwachting voor resten uit de ijzertijd tot middeleeuwen is op basis van de vondsten en ligging op een terp hoog.

Nieuwe tijd Op de uitsnede van HISGIS ligt het plangebied in enkele weilanden en doorsnijdt het een vaart die door Spannum loopt (afb. 5). Ter hoogte van de kerk voert het tracé door een huiserf heen, die eveneens op de kaart van HISGIS beschreven staat. Op de historische kaart van topotijdreis.nl uit 1893 is dit erf niet meer zichtbaar (afb. 6). Op de kaart uit 1943 is de Tsjerkebuorren/Swachlumerleane voor het eerst in zijn huidige vorm aanwezig. Tussen 1908 en 1943 is bebouwing gerealiseerd langs deze weg. Vanwege de historische bebouwing die zichtbaar is op de kaart van HISGIS, is de verwachting op archeologische resten uit de nieuwe tijd hoog. Naast de historische bebouwing is eveneens onduidelijk of ter hoogte van het plangebied bebouwing heeft gestaan in de 16e of 17e eeuw. Ter plaatse van het transformatorhuisje is de bodem op basis van de KLIC niet verstoord. Hier blijft de hoge archeologische verwachting gehandhaafd. Dit deel van het tracé valt binnen de dubbelbestemming ‘Waarde – Archeologie 1’ van het bestemmingsplan ‘Dorpen Archeologie’. Geadviseerd wordt dan ook om binnen dit deel van het plangebied vervolgonderzoek uit te voeren in de vorm van een archeologische begeleiding van de geplande werkzaamheden. Vanwege de geringe oppervlakte wordt een inventariserend booronderzoek in dit deel niet zinvol geacht. Door middel van een begeleiding kunnen de geplande werkzaamheden tijdens het archeologisch onderzoek voortgezet worden.

Een groot deel van de werkzaamheden zullen plaatsvinden in sleuven waarbij tijdens de aanleg van eerdere kabels en leidingen de bodem reeds verstoord is geraakt. De kans dat ter plaatse van deze sleuven nog intacte archeologische resten in de bodem zitten is klein. Hier is geen vervolgonderzoek nodig.

Met betrekking tot de aanbevelingen/bevindingen uit onderhavig onderzoek dient contact opgenomen te worden met de bevoegde overheid, in dit geval de gemeente Waadhoeke.

Ook in een vrijgegeven plangebied bestaat altijd de mogelijkheid dat er tijdens graafwerkzaamheden toch losse sporen en vondsten worden aangetroffen. Op grond van artikel 5.10 van de Erfgoedwet 2016 dient zo spoedig mogelijk melding te worden gemaakt van de vondst bij de gemeente, provincie of de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.