In opdracht van Probos heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in oktober 2011 een inventariserend archeologisch onderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek wordt beschouwd als een pilot; het is bedoeld om te kijken of archeologisch veldonderzoek nieuwe kennis kan opleveren over wallen en greppels.
Het onderzoek is specifiek bedoeld om inzicht te krijgen in de opbouw van de wallen en greppels (stratigrafie en geometrie) en de mogelijkheden te onderzoeken die archeologische veldtechnieken bieden voor verdiepend onderzoek naar de biografie van de wal- en greppelsystemen. Daartoe zijn op twaalf locaties op de Veluwe coupures over wallen en greppels gegraven.
Voorafgaand aan het gravende onderzoek zijn op twee locaties (enkwal Loenense bos en wildwal landgoed Hoekelum) boringen geplaatst, die zijn geïnterpreteerd naar een profiel. Tijdens het gravende deel van het onderzoek is op alle twaalf locaties één profielwand opgeschaafd, gefotografeerd, gedocumenteerd en geïnterpreteerd.
De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat archeologisch veldonderzoek net als onderzoek naar historische bronnen een bijdrage kan leveren aan de kennis over de opbouw en de geschiedenis van wallen en greppels. Analyse van monsters die tijdens het veldwerk verzameld zijn (met name OSL-dateringen en pollenanalyses) kunnen in potentie nieuwe informatie opleveren over de datering van de wallen of over het omliggende landschap. De mogelijkheden voor verschillende andere dateringsmethoden (14C, dendrochronologie en artefacten) lijken beperkt.
Uit de opbouw van een wal kan het oorspronkelijke profiel worden afgeleid, maar ook of de wal in één keer is opgeworpen of uit meerdere fasen bestaat. Behalve sporen van de aanleg zijn ook het gebruik en het verval van de wal te herkennen in de opvulling van de greppels. In vergelijking met booronderzoek bleek het graven en documenteren van een proefsleuf in de praktijk de meest geschikte methode om de opbouw en het oorspronkelijke profielverloop van wallen en greppels in kaart te brengen.
Het onderzoek resulteerde in aanbevelingen voor (toekomstig) archeologisch veldonderzoek naar wallen en greppels, aanbevelingen voor de reconstructie van wallen en greppels en aanbevelingen voor de analyse van de monsters die tijdens het veldwerk zijn verzameld.
