Gemeente Zwijndrecht, Dordrecht, Moerdijk, Halderberge, Roosendaal en Rucphen, plangebied ERTMS Kijfhoek-Belgische grens

DOI

BAAC heeft een archeologisch vooronderzoek in de vorm van een bureauonderzoek uitgevoerd in het plangebied ERTMS Kijfhoek tot de Belgische grens. Aanleiding voor het onderzoek is het vervangen van het huidige systeem voor de beveiliging van het spoor. Nu wordt er nog gebruik gemaakt van Automatische Trein Beïnvloeding (ATB) en dit wordt vervangen door Europian Rail Traffic Management System (ERTMS). ERTMS moet in zowel de spoorweginfrastructuur als de treinen worden ingebouwd. Hiervoor worden nieuwe railgebonden kasten geplaatst en kabel- en leidingen werk uitgevoerd. Daarnaast zullen enkele overbodig geworden gebouwen worden verwijderd.

Uit het bureauonderzoek is gebleken dat het plangebied is gelegen in het zeekleigebied in het noorden en in dekzandgebied in het zuiden. Vanuit het rivierengebied, waar zich verschillende stroomgordels en kreekgeulen bevinden, loopt het tracé richting de hoger gelegen pleistocene zanden, die in het verleden afgedekt zijn geweest door een dik veenpakket. Met name het noordelijke deel van het plangebied is gevormd door het water. Er zijn verschillende overstromingen geweest, waarvan de Sint Elisabethsvloeden uit de 15e eeuw en de Watersnoodramp uit 1953 de meest bekende zijn. Langs de rivieren is bewoning ontstaan op rivierduinen en/of oeverwallen. Door de ligging heeft met name Dordrecht geprofiteerd van de handel vanaf de middeleeuwen. In het zuiden van het plangebied heeft veenwinning een grote rol gespeeld. Zowel Dordrecht als Zevenbergen zijn een vestingstad met vestingwerken. Ook rond Moerdijk, buiten het plangebied, zijn vestingwerken gebouwd. Met de aanleg van het spoornetwerk in de tweede helft van de 19e eeuw werd vervoer tussen de steden gemakkelijker en ontstond er ook meer industrie. Het Hollands Diep is tot en met de Tweede Wereldoorlog als belangrijke verdedigingsgrens in gebruik geweest. Rond de Moerdijkbruggen is zowel in mei 1940 als in oktober en november 1944 hard gevochten. Na de Duitse capitulatie in mei 1945 werd er begonnen met het herbouwen van alle kapotte bruggen en woningen. De bebouwing rond het plangebied breidde uit en nieuwe snelwegen werden aangelegd.

Bij deze werkzaamheden zijn diverse archeologische onderzoeken uitgevoerd. Binnen het plangebied zijn enkele vondsten gedaan, zoals een ijzeren borstcuras in Dordrecht en een vindplaats uit de ijzertijd ter hoogte van Wouw.

Op basis van de verzamelde informatie, de gemeentelijke verwachtingskaarten en aanvullende bronnen, is er een verwachtingskaart opgesteld voor het plangebied. Op deze kaart zijn de bekende waarden opgenomen, zoals de AMK-terreinen en de resultaten van uitgevoerd onderzoek. Daarnaast is er een laag met historische erven op basis van de kadastrale minuut en een laag met te verwachten resten uit de Tweede Wereldoorlog opgenomen. Voor zover achterhaald kon worden zijn ook de saneringslocaties opgenomen op deze kaart. Voor de verschillende landschappelijke situaties en verwachtingen zijn verschillende vervolgstappen opgenomen. De kaart kan digitaal geraadpleegd worden, zodra de ontwerpen definitief zijn.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/AR/KIIPKZ
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/AR/KIIPKZ
Provenance
Creator Boo van Uijen, E.M. de; Winter, J. de; Remoorter, O. Van
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor Boo van Uijen, de, E.M.
Publication Year 2023
Rights CC-BY-4.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Contact Boo van Uijen, de, E.M. (BAAC)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf
Size 321627460
Version 1.0
Discipline Humanities