Schuurkerk met pastorie te Zaandam

DOI

Bouwhistorische verkenning van een Schuurkerk in Zaandam. In 1695 werd, ver buiten het toenmalige centrum van Zaandam, aan een zijarm van de Zaan een katholieke schuilkerk gebouwd. Het gebouw, met inpandige pastorie, kreeg een houtskelet en aan de buitenkant een houten beschieting, zodat het op een Zaanse schuur leek. De ornamentiek bevond zich aan de binnenkant, met een tongewelf en twee balkons op zuilen. Een deel van het barokke interieur is nog altijd aanwezig. In 1806 werden de kolommen tussen het middenschip en de zijbeuken verwijderd. Dit zorgde tevens voor aanpassingen in de kapconstructie. In 1809 kreeg de kerk een nieuw orgel, dat in 1714 was gebouwd voor een andere kerk. Verder werd in deze periode de aanbouw van de pastorie vervangen, werden alle vensters gewijzigd, kreeg de pastorie een horizontale beschieting en verloor zijn topgevel. In 1927 werd gestart met de restauratie van de kerk en het vernieuwen van de pastorie. Van de pastorie bleef alleen het houtskelet van het bouwvolume van de kerk behouden. De nieuwe pastorie kreeg gemetselde wanden, die aan de voorkant van een beschieting werden voorzien. De nieuwe pastorie was groter dan de oude en kreeg twee bouwlagen onder een zolderverdieping. Bij de restauratie van de kerk in 1927 werd de beschieting geheel vernieuwd, evenals de goten. Op het dak kwamen twee schoorstenen. Tegen de westgevel werd een nieuw entreeportaal aangebracht. Het interieur werd geschilderd waarbij kleuren en materiaalimitaties werden gewijzigd. Het klankbord boven de preekstoel werd verwijderd. In de zuidwand werd een deur gemaakt naar de nieuw aangebouwde sacristie. Er werd met hekwerken geschoven en er werden nieuwe mannenbanken gemaakt. De achterwand werd geheel vernieuwd, evenals de wand in de gang daarachter. De onderkant van de spiltrap in deze gang werd recht gemaakt. Tot slot werden de korbelen tegen de muurstijlen in de kerkzaal teruggebracht en werden in de kapconstructie diverse verstevigingen aangebracht. Tussen 1927 en 1971 werden de kerkramen aan de buitenkant van voorzetramen voorzien en werd naast de trap naar de balkons een toilet gerealiseerd. In 1973 volgde een plan voor verbouwing van de pastorie. In de interne indeling vonden allerlei wijzigingen plaats waarvan de grootste het verplaatsen van de zoldertrap was. Door al deze wijzigingen werden ook vrijwel alle interieurafwerkingen vernieuwd. Aan het exterieur veranderde niets, op het toevoegen van een balkondeur aan de achterkant na. Na 1973 vonden nog een aantal wijzigingen plaats. In de kerk werden toiletten toegevoegd en op het balkon werd de betimmering rond de blaasbalg van het orgel verwijderd. Tegen de zuidgevel van de kerk werd een berging gebouwd. Een aantal deuren en ramen aan de achterkant van de pastorie werden vernieuwd met dubbel glas.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/AR/50YJAD
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/AR/50YJAD
Provenance
Creator Osinga, Eva
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor Osinga, Eva
Publication Year 2024
Rights CC-BY-4.0; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess false
Contact Osinga, Eva (OSINGA bouwhistorie)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf
Size 116872184
Version 1.0
Discipline Humanities