Groede Napoleonshoeve & Inlaatkreek Waterdunen Groede Getijdenduiker Killetje & Groede Napoleonshoeve en Inlaatkreek Waterdunen. Gemeente Sluis. Archeologische Begeleiding - protocol Opgraven en Inventariserend Veldonderzoek door middel van karterende boringen en proefsleuven

Fort Napoleon In het plangebied lag het 19de-eeuwse Fort Napoleon. Deze kleine versterking was omstreeks 1810 aangelegd, ter bescherming van de daar gelegen suatiesluis. Omstreeks 1860 is dit fort alweer buiten gebruik gesteld en gesloopt, maar de vierkante structuur, met zijn binnenterrein, wal, gracht, contrescarp, glacis én buitengracht zijn nog tot ver in de 20ste eeuw zichtbaar gebleven in het landschap. Ter plaatse van de het westelijk deel van het glacis en de buitengracht komt de inlaatkreek die de getijdenduiker in verbinding moet stellen met de nieuw ingerichte getijdenzone.

Om een beeld te krijgen van de dimensies van de buitengracht van het voormalige Fort Napoleon én om de aard en archeologische potentie van de vulling van deze gracht beter te kunnen inschatten is een karterend booronderzoek uitgevoerd.

Uit de boringen blijkt dat de buitengracht tussen 20 en 24 meter breed moet zijn geweest en getrapt is ingegraven in de natuurlijke kwelderafzettingen van het Laagpakket van Walcheren. Om het water in de gracht op peil te houden gebruikte men wellicht water uit de achterliggende polder. Klei- en zandpakketten vulden langzaam de buitengracht, die na het gebruik van het fort niet meer onderhouden werd. Delen van deze gracht werden tevens gedempt. Dit gebeurde wellicht op het ogenblik dat deze terreinen deel gingen uitmaken van Camping Naploléon Hoeve, maar tot in 2017 waren er nog stukken van deze oude verdedigingsgracht aanwezig op het kampeerterrein.

In de vullingen van de gracht werden geen oude bouwmaterialen of ander archeologisch vondstmateriaal gevonden. Verder archeologisch onderzoek werd dan ook niet noodzakelijk geacht.

Groene Dijk Ten behoeve van de nieuwe inlaatkreek moest tevens de Groene Dijk over een afstand van circa 100 meter worden ontgraven. Een bovengronds dijkprofiel werd reeds in 2016 gedocumenteerd. Op de plaats waar de inlaatkreek ook de dijk ondergronds doorsnijdt zijn twee proefsleuven gegraven om ook de ondergrondse opbouw te onderzoeken en vast te leggen. De Groene Dijk vormt de noordelijke dijk van de Groot-Breskenspolder, later Oud-Breskenspolder. Die polder wordt tussen 1510 en 1527 bedijkt en is één van de vele successieve inpolderingen van aanwassen aan deze oever van de Westerschelde. Sinds de 16de eeuw is het dijkverloop ook niet meer gewijzigd. De (onderaan) dertien meter brede dijk bleek opgebouwd uit plaggen van zandige klei, die koud op de natuurlijke kwelderafzettingen zijn opgeworpen. Bij de dijkconstructie is geen gebruik gemaakt van rijshout, kleikisten of een eventueel houten raamwerken, hetgeen doet vermoeden dat de kwelder hier al voldoende stevig ontwikkeld was en hier zich zwakke plekken bevonden die een dergelijke vorm van grondverbetering vereisten.

Onderzoek op de plaggen en de natuurlijke ondergrond wijzen erop dat de Groene Dijk op de grens tussen een hoge slikke en de lagere delen van het schor is opgeworpen, in ieder geval op een zeer jonge aanwas. Het raakvlak tussen dijk en natuurlijk schor bevindt zich (globaal) op een diepte van tussen circa 0,16 en 0,26 meter -NAP. Dat is omgerekend ongeveer 0,8 meter beneden het huidige maaiveld. De grote overeenkomsten tussen de opgeworpen dijklagen en de natuurlijke ondergrond leiden tot de conclusie dat de dijkplaggen zeer lokaal, eveneens op het schor, gestoken zijn.

Aan de landzijde van de dijk is er een dijksloot gegraven. Of deze dateert uit de periode van de aanleg in de vroege 16de eeuw kon niet worden achterhaald, maar deze sloot vormde reeds minimaal een eeuw een geheel met de dijk. De resten van de Groene Dijk waren, behoudens enkele jongere ingravingen, nog vrij gaaf bewaard. Vandaar dat de gestelde onderzoeksvragen beantwoord konden worden. Daarom wordt ook hier een archeologisch vervolgonderzoek niet noodzakelijk geacht.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zgv-cx9s
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-1u-qxa1
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:343159
Provenance
Creator Wattenberghe, J.E.M.
Publisher Artefact! Advies en Onderzoek in Erfgoed
Contributor Zeeland; Artefact! Advies en Onderzoek in Erfgoed
Publication Year 2024
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; DANS License; https://dans.knaw.nl/en/about/organisation-and-policy/legal-information/DANSLicence.pdf
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format jpg; sbx; cpg; shp; dbf; shx; sbn; pdf; prj; csv
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (3.507 LON, 51.403 LAT); Zeeland; Sluis; Groede; Het Zandertje - 't Killetje - Groene Dijk; 67A (kaartblad)