De Harmonie, een opgraving bij de Lombardsteeg in 2018 (18LOM)

In oktober vond een opgraving plaats in de bouwput voor appartementen ter plekke van de grote zaal van de voormalige bioscoop De Harmonie, gebouwd als een schouwburgzaal in 1866. Het onderzoek richtte zich op de onderste lagen van het terrein, die door de sloop en nieuwbouw deels verstoord zouden worden. De bovenlaag gaf hooguit kans op een enkele afvalkuil, omdat de locatie tot in de 19de eeuw nog onbebouwd was als achtertuin van de Oude Doelen. Het onderzoeksterrein omvatte ook een deel van de laat-16de-eeuwse omgrachting van het Doelenveld, een 4 meter brede sloot die rond 1800 werd gedempt. Aangrenzend aan het opgravingsterrein van 2018 was al in 1995 een archeologische begeleiding uitgevoerd bij de sloop van een 19de-eeuws gebouw langs de Lombardsteeg (95LOM). Doordat dit pand al was onderkelderd, waren de sporen schaars, maar wel werd hier de oude sloot aangesneden. Omdat dit onderzoek naderhand ongepubliceerd bleef, is een verslag van de resultaten in dit rapport opgenomen. Een grote verrassing was de ontdekking van een overkluisde watergang, die de sloot van het Doelenveld verbond met de Nieuwesloot ten zuiden. Het was een stevige constructie met tweesteens zijwanden en een ??nsteens tongewelf. De houten bodem werd dendrochronologisch gedateerd na 1774 - de watergang was dus al na een kwart eeuw overbodig vanwege de demping van de Doelenveldsloot. Hoofdonderwerp van het onderzoek waren de sporen van overstromingen en een tussentijdse herontginning in de 12de eeuw. Al eerder zijn in de omgeving resten waargenomen van vlechtwerk en turfzoden. Door het onderzoek van 2018 is duidelijk geworden dat het gaat om een herontginning na een eerste overstroming, mogelijk in 1135, die door de tweede overstromingsramp van 1170 teniet werd gedaan. Het gebied werd in kavels verdeeld door afrasteringen van vlechtwerk en de slappe kleibodem werd begaanbaar gemaakt met verspreide turfplaggen. In de periode tussen beide overstromingen werden de hekwerken meerdere keren vernieuwd. Het is onduidelijk waarvoor de percelen vervolgens zijn gebruikt want er zijn geen sporen van akkerbouw of veeteelt. De eerstvolgende activiteiten in het gebied dateren pas uit de vroege 15de eeuw.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-z64-gh3c
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-6m-d5yw
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:193258
Provenance
Creator Bitter, P
Publisher gemeente Alkmaar
Contributor Bitter, P; dr P Bitter (gemeente Alkmaar)
Publication Year 2020
Rights info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; License: http://dans.knaw.nl/en/about/organisation-and-policy/legal-information/DANSLicence.pdf; http://dans.knaw.nl/en/about/organisation-and-policy/legal-information/DANSLicence.pdf
OpenAccess false
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format image/jpeg; application/msword
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (4.747 LON, 52.633 LAT)