BAAC heeft een archeologisch bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek met behulp van boringen (verkennende fase) uitgevoerd in het plangebied Historisch Landgoed Coudewater te Rosmalen. Aanleiding voor hetonderzoek zijn de toekomstige ontwikkelingen, die na de verkoop van het Landgoed Coudewater, op diverse locaties binnen het plangebied zullen gaan plaatsvinden.Uit het bureauonderzoek blijkt dat op basis van de landschappelijke situering een middelhoge archeologische verwachting op het aantreffen van archeologische resten vanaf het laat-paleolithicum tot en met de nieuwe tijd geldt (complextype: jagers-/verzamelaarskampement, nederzetting, kloostercomplex; sanatorium, huisplaatsen en een sluis met andere water gerelateerde complextypen). Het kloostercomplex en het latere sanatorium terrein heeft een specifiek hoge archeologische verwachting toebedeeld gekregen op het aantreffen van archeologische resten uit de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd (complextypen: kloosterterrein, sanatorium).Uit het veldonderzoek blijkt dat het plangebied zich binnen een brede beekoverstromingsvlakte van de Ingelandsche stroom bevindt. Binnen deze beekoverstromingsvlakte komen nattere en lager gelegen geultjes voor, waar zich beekeerdgronden hebben kunnen ontwikkelen. In het noordelijke deel, in een smalle strook ten noorden van de huidige Ingelandsche Stroom en in een noordwest-zuidoost georiënteerde zone komt verspoeld dekzand voor. Op dezeruggen komen veldpodzolgronden voor en op de hoogste delen drogere haarpodzolgronden. Het dekzand wordt aangetroffen vanaf ca. 4,4 à 4,6 m +NAP.De beekafzettingen komen voor vanaf 4,0 à 4,3 M +NAP. In de tussengelegen zones komen voornamelijk gooreerdgronden voor; gronden met een dun humeus dek waaronder een dun laagje (verspoeld) dekzand op beekafzettingen voorkomen.Op basis van de landschapsgenese van het plangebied en haar omgeving kunnen in de top van het dekzand in principe archeologische resten vanaf het laatpaleolithicum worden aangetroffen (complextype: jacht-/verzamelaarskampement; extractiekamp). Op de plekken waar intacte haar- of veldpodzolen zijn aangetroffen geldt een hoge archeologische verwachting op het aantreffen van archeologische resten uit de steentijd. Resten uit deze periode worden in dit gedeelte vanaf 105 cm –mv verwacht. De zones met licht/matig afgetopte veldpodzolgronden hebben een middelhoge verwachting op het aantreffen van resten uit de steentijd toegekend gekregen. Resten uit deze periode worden in Bos 1 vanaf 90 cm en in Bos 2 vanaf 30 cm –mv verwacht. De gebieden waar beek- of gooreerdgronden zijn aangetroffen óf de zones met afgetopte bodems/recent verstoorde bodems hebben een lage verwachting toebedeeld gekregen. Hier worden geen archeologische resten meer verwacht.Het kloosterterrein Coudewater dat dateert uit de 15e eeuw ligt op een smalle dekzandrug grenzend aan de huidige beekloop van de Ingelandsche Stroom. Het voormalige kloosterterrein inclusief de zone met een ophoogdek uit de nieuwetijd A/B heeft een hoge archeologische verwachting op het aantreffen van muren funderingsresten en uitbraaksleuven van (bij)gebouwen, waterputten, greppels, grachten en infrastructuur behorende tot het kloosterterreinCoudewater. Resten uit deze periode worden vanaf 60 cm –mv verwacht.In het noordelijke deel van het plangebied komen oudere bouwlandgebieden voor waar begraven laarpodzolgronden voorkomen, al dan niet met een oudere akkerlaag. In het oostelijke deel van onderzoekslocatie LG 1/4 en in het centraledeel van LG 6 zijn onder het plaggendek op 80/100 cm –mv (4 m +NAP) nog aanwijzingen voor een oudere akkerlaag in de top van verspoelde dekzand aangetroffen. De kans op het aantreffen van archeologische (nederzettings)resten van boeren uit het neolithicum tot en met de late middeleeuwen/nieuwe tijd kan in deze gebieden als middelhoog wordengeïnterpreteerd. Resten worden in dit gedeelte vanaf 70 cm –mv verwacht worden.Rondom het voormalige sanatorium worden resten van gebouwen uit de 19e/begin 20e eeuw verwacht. Ditzelfde geldt voor de zones rondom het Rijksmonument paviljoen Milla de Campen en het historisch pand “de Uythof”.Ook in het westelijke deel van LG 8, ter hoogte van de entree in LG 1/4 en het oostelijke deel van LG 2 worden resten van gebouwen verwacht. Deze kunnen gerelateerd worden aan de gebiedsuitbreiding tijdens de ingebruikname van hetsanatorium aan het einde van de 19e eeuw. Voor deze gebieden geldt een middelhoge (indien plaatselijk recent verstoord) tot hoge archeologische verwachting. Resten kunnen in deze gebieden vanaf het maaiveld wordenverwacht.BAAC adviseert om in de gebieden met een middelhoge en hoge archeologische verwachting bodemingrepen zoveel mogelijk te vermijden. Indien dat niet mogelijk is en de geplande bodemingrepen reiken tot 10 cm boven hetarcheologische niveau adviseert BAAC voor de gebieden met een middelhoge of hoge verwachting op het aantreffen van resten uit de steentijd (Bos 1 en 2, westelijke deel LG 1/4) een vervolgonderzoek uit te voeren in de vorm van eenkarterend booronderzoek. Voor de overige gebieden met een middelhoge tot hoge verwachting op het aantreffen van archeologische resten vanaf het neolithicum tot en met de nieuwe tijd wordt geadviseerd een vervolgonderzoekdoor middel van een karterend proefsleuvenonderzoek uit te voeren. Het proefsleuvenonderzoek dient voorafgegaan te worden door het opstellen van een PvE.
Date Submitted: 2022-05-11
