De poort tot Vesting Holland

DOI

In opdracht van Levvel heeft BAAC tussen 20 en 25 oktober 2020 op Robbenplaat-Noord bij Den Oever op (Afsluitdijk) twee archeologische onderzoeken uitgevoerd. Het betreft een archeologisch proefsleuvenonderzoek (IVO-P, BAAC projectcode A-21.0262) tussen de aardwerken en kazematten op Robbenplaat-Noord en een opgraving variant archeologische begeleiding (BAAC projectcode A-21.0284) ten oosten van dit plateau. Bij het eerste onderzoek zijn 11 proefsleuven aangelegd met een afmeting van 25 x 4 m en bij het tweede onderzoek zijn een Nederlandse tankhindernis en twee hekversperringen onderzocht. Beide locaties vallen onder de voormalige Positie Den Oever. In de jaren ’30 heeft de Nederlandse krijgsmacht deze verdedigingswerken aangelegd. De aanleiding voor het onderzoek vormen de geplande dijkversterkingswerkzaamheden, waarbij de versperringen onder de nieuwe dijkbedekking verdwijnen en het plateau bij Robbenplaat gedeeltelijk ontgraven zal worden. Onderhavig onderzoek is het vervolg op diverse archeologische vooronderzoeken die door RAAP in 2013 en 2014 zijn uitgevoerd. Uit het onderzoek van RAAP kwam naar voren dat op Robbenplaat-Noord mogelijke Nederlandse en Duitse stellingen en sporen aanwezig konden zijn. Het gaat hierbij onder andere om schuttersputten en mogelijke wapenopstellingen. BAAC heeft in 2018 eerder een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd op Robbenplaat-Zuid. Uit dit onderzoek is gebleken dat een hoge verwachting bestaat op het aantreffen van Nederlandse hekversperringen en afwateringsgreppels uit het Interbellum. Tijdens het onderzoek is binnen de plangebieden geen infanteriepositie of stelling aangetroffen. Er werden wel andere sporen waargenomen die in verband staan met de militaire inrichting van de Afsluitdijk. Bij het proefsleuvenonderzoek (A-21.0262) zijn onder andere 46 paalkuilen, drie greppels en twee kuilen aangesneden. Deze paalkuilen zijn in werkputten 1 t/m 8 aangetroffen en maken deel uit van drie rijen met in betonvoeten gegoten draadpalen die verspringend van elkaar waren geplaatst. De onderlinge afstand tussen de afzonderlijke palen binnen een rij bedroeg in werkputten 1, 2 (gedeeltelijk) en 3 van kern tot kern circa 2 m. De afstand tussen de rijen bedroeg hier ook 2 m. In werkputten 4 t/m 8 is de afstand groter, met 2,75 m en 1,5 m (2 m als diagonaal wordt gemeten). De vorm en de werking blijven ondanks de verschillen gelijk. De drie greppels hebben een noordwest-zuidoost oriëntatie en zijn aangelegd voor de afwatering van het plateau. Tijdens de opgraving variant archeologische begeleiding ten noorden van het plateau (A-21.0284) zijn de verwachte resten van twee rijen hekversperringen niet aangetroffen. Het ontbreken van deze sporen hangt samen met naoorlogse versterkingen van de afsluitdijk, waarbij de dijkverharding en het talud zijn aangepast. Slechts één betonpoer van een draadpaal werd teruggevonden. Deze bevond zich in werkput 13. De Nederlandse tankversperringen (zware hindernis uit beton) is zeer goed bewaard gebleven. Enkel de stalen H-balken zijn afgeslepen. Op basis van de aangetroffen sporen en het ontbreken van aanwijzingen voor stellingen, loopgraven of andere omvangrijke militaire structuren en het feit dat de aangetroffen structuren tijdens het proefsleuvenonderzoek en eerdere archeologische onderzoeken op de Afsluitdijk al afdoende zijn onderzocht, is het advies van BAAC dan ook om het plangebied op Robbenplaat-Noord (A-21.0262) vrij te geven. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat de vindplaats buiten het plangebied verder doorloopt en geheel Robbenplaat omvat (in zekere zin de hele Afsluitdijk). Indien op deze locaties bodemverstorende activiteiten gaan plaatsvinden, zal hieraan voorafgaand archeologisch onderzoek plaats moeten vinden.

adobe acrobat document, Adobe Acrobat 9.0

Microsoft excel, Microsoft Excel 97-2003-werkblad

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/AR/AL4E3Z
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/AR/AL4E3Z
Provenance
Creator Warmerdam, N.W.T.
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor Gruben, R.J.W.M.; BAAC bv
Publication Year 2023
Rights CC-BY-4.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Contact Gruben, R.J.W.M. (BAAC bv)
Representation
Resource Type Dataset
Format image/jpeg; application/pdf; application/gml+xml; application/vnd.oasis.opendocument.spreadsheet
Size 5916424; 5713425; 5848186; 4755199; 4164910; 2535336; 5003341; 4165713; 4289012; 3918307; 4531965; 4616225; 5549374; 5981077; 5986992; 5708755; 3564411; 5238988; 4957114; 5114964; 5295245; 5088817; 5397944; 4176833; 4670296; 4236041; 5460686; 4810939; 4436168; 4589243; 5354065; 4780220; 5435389; 4696157; 4671821; 5108397; 5337008; 5008401; 5220372; 5057235; 3699654; 4363988; 4854359; 3940022; 3905533; 5413766; 5413103; 5328428; 4633173; 5140698; 5826072; 5541830; 5378570; 5313996; 4481863; 4494133; 3986011; 4060912; 4801548; 2164923; 4737014; 5195137; 5172399; 5575611; 5510255; 5735848; 5421114; 4018592; 4885791; 5424494; 4818396; 4755873; 3611845; 5040887; 4412932; 4319246; 5471592; 4981864; 5171543; 4833668; 5780593; 6053774; 5300524; 4637345; 3457435; 3846662; 3756133; 3579165; 3765401; 4331470; 3927751; 4595755; 4879466; 4008386; 4912363; 4652806; 3034252; 4706003; 3279710; 4455316; 4314010; 5224281; 3949679; 3680953; 5303629; 5215325; 4922314; 5283786; 5253822; 5066385; 5225545; 6085095; 5630857; 5185186; 5227565; 4068082; 4430900; 5093770; 5540200; 4989275; 4894673; 4403147; 5089137; 4935663; 4944779; 5154952; 2681706; 5878883; 3194209; 4818262; 5104785; 5494464; 4995846; 3924030; 4926443; 5155235; 4775194; 4876487; 5821540; 4732515; 5535725; 4734940; 5019631; 5462617; 5640276; 5767660; 4439453; 1894647; 5406490; 5333954; 5259020; 5713039; 5091195; 5569345; 5902314; 5834377; 3263864; 4859898; 5014335; 4924571; 1653145; 1796754; 59249516; 117469; 178083; 114584; 382439; 240492; 52557; 5124; 101366; 6609; 5479; 9524; 32004; 41217; 46606
Version 2.1
Discipline Humanities
Spatial Coverage 's-Hertogenbosch