In het kader van de voorbereiding van een nieuw bestemmingsplan en milieueffect rapportage voor Centrum-West te Emmen, dat de verhuizing van het complete Dierenpark Emmen naar de Noordbargeres en de nieuwbouw van theater De Muzeval omvat, is door ARC bv op de Noordbargeres een gebied van 25 ha archeologisch onderzocht middels proefsleuven. Eerder onderzoek op de es in 1999 en 2000 door ARC bv en recent bureau- en booronderzoek door Grontmij heeft aangetoond dat het gebied belangrijke archeologische waarden bevat. Het proefsleuvenonderzoek had als doel deze waarden te ontsluiten en te begrenzen om zo tot een archeologisch advies voor het plangebied te komen.In het plangebied zijn 73 proefsleuven aangelegd. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat een groot deel van het plangebied, ca. 11 ha, is verstoord. Deze verstoringen zijn zowel recentelijk bij de aanleg van het Dierenpark Emmen op de es (kabels, leidingen, toegangsweg, groenaanleg langs de Espromenade) gebeurd, als in een vroegere periode (aftopping van het zuidoostelijk deel van het plangebied).In het westelijk deel van het plangebied waar de bodemopbouw wel redelijk intact is (esdek op dekzand, met incidenteel daartussen een E- en/of B-horizont) bevinden zich nederzettingssporen die dateren uit de periode Midden-Bronstijd – Midden-IJzertijd. In totaal zijn er twaalf huisplattegronden, 22 spiekers, zeven mogelijke bijgebouwen en een aantal delen van omheiningen aangetroffen. Ook zijn perceelsgreppels gevonden die te maken hebben met de indeling van de es in de Middeleeuwen. De prehistorische nederzettingssporen vertegenwoordigen naar alle waarschijnlijkheid drie bewoningsperioden, daterend uit de Midden- en Late Bronstijd, Vroege IJzertijd en Midden-IJzertijd, waarbij de bewoning in de Vroege IJzertijd het best vertegenwoordigd is. In tegenstelling tot de verwachting op basis van eerder onderzoek, zijn er geen grafstructuren aangetroffen in de proefsleuven.Het grafveldje dat in 2000 is opgegraven, is niet groter dan toen is geconstateerd; het betreft een enkele Midden-Bronstijd grafheuvel met een klein urnenveldje uit de Vroege IJzertijd eromheen. De bewoningssporen die nu zijn aangetroffen, dateren deels wel uit de perioden dat het grafveldje in gebruik was. Een koppeling tussen beide kan derhalve worden gemaakt.De huidige gegevens dragen bij tot een beter begrip van de bewoningsgeschiedenis van de Noordbargeres, waarvan de oudste sporen dateren uit het Laat-Neolithicum. Ook kunnen de huidige resultaten in een breder kader bijdragen tot een beter begrip van de bewoning en het landgebruik van dit deel van de Hondsrug in de periode Midden-Bronstijd – Midden-IJzertijd, door de resultaten bijvoorbeeld te vergelijken met de onderzoeksresultaten van de nederzettingen te Angelsloo en Emmerhout.

Date Submitted: 2010-02-25

Issued: 2009