In opdracht van de gemeente Helmond, afdeling Kunst en Cultuur, hebben in december 2009 (fase 1) en maart 2010 (fase 2) de eerste twee fasen van het archeologisch inventariserend veldonderzoek rond de Heistraat in Helmond plaatsgevonden. Reden voor het onderzoek waren de geplande bouwwerkzaamheden in het gebied in verband met woningbouw en de realisatie van een stadspark en een winkelplein. Hierdoor zal de eventueel aanwezige archeologische ondergrond verstoord raken. De eerste twee fases van het onderzoek zullen in de loop van 2010 t/m 2013 gevolgd worden door meerdere korte fasen van archeologisch onderzoek in de directe omgeving van de Heistraat. Middels het onderzoek wordt verwacht meer informatie over de geschiedenis van de bewoning langs de Heistraat, één van de oude straten van Helmond, te verzamelen.
Tijdens fase 1 en 2 van het archeologisch inventariserend veldonderzoek zijn verschillende percelen direct ten zuiden van de Heistraat onderzocht door middel van archeologische proefsleuven (afbeelding 1). Het gaat hierbij om de deelgebieden D (het perceel tussen de Advocaat Botsstraat en de Van Brusselstraat en het perceel tussen de Van Brusselstraat en de Van den Dungenstraat), E (het perceel tussen de Van den Dungenstraat en de Wolfstraat), en F (het perceel op de hoek van de Blinkertsestraat-Heistraat).
Tijdens fase 1 zijn acht proefsleuven aangelegd. Tijdens fase 2 zijn vier proefsleuven aangelegd. In totaal is tijdens fase 1 ongeveer 516 m2 onderzocht. Tijdens fase 2 is een oppervlakte van circa 416 m2 onderzocht.
Verschillende van de aangelegde proefsleuven zijn ongeveer evenwijdig aan de Heistraat aangelegd (werkput 5, 9 en 10). De meeste andere proefsleuven waren noord-zuid georiënteerd (werkput 1 t/m 4, 6, 11 en 12). Twee van de sleuven die zijn aangelegd in deelgebied F (hoek Blinkertsestraat-Heistraat) waren noordwest-zuidoost georiënteerd (werkput 7 en 8).
Bij de eerste fase van het onderzoek is in deelgebied F (hoek Blinkertsestraat-Heistraat) een waterput aangetroffen. Deze put is tijdens de tweede fase van het onderzoek opgegraven. Hieruit bleek dat de put gemaakt was van plaggen. Op basis van het aangetroffen vondstmateriaal kon de put gedateerd worden in de 15e eeuw. Naast de put werd een greppeltje aangetroffen, dat mogelijk nog iets ouder was dan de waterput. Tijdens het opgraven van de plaggenput werd nog een tweede put aangetroffen. Deze put was gemaakt van twee op elkaar gestapelde houten tonnetjes. Deze put is na gebruik waarschijnlijk hergebruikt als afvalput. Dit bleek uit de grote hoeveelheid vondstmateriaal dat in deze put is aangetroffen. Er werden onder andere verschillende tegeltjes, een haak, een mes en een stuk van een gietijzeren kachel aangetroffen. Op basis van het aangetroffen vondstmateriaal is de put gedateerd in de periode tussen de 18e eeuw en het begin van de 20e eeuw. In hetzelfde onderzoeksgebied werden tijdens fase 2 van het onderzoek ook twee waterputten uit de 20e eeuw aangetroffen.
Verder werd tijdens fase 2 in onderzoeksgebied D (op het perceel tussen de Van Brusselstraat en de Van den Dungenstraat) eveneens een houten tonnetje aangetroffen.2 Waar dit tonnetje precies voor gebruikt is, is niet duidelijk. Vermoedelijk dateert dit tonnetje eveneens uit de 20e eeuw. In de overige tijdens fase 1 en 2 aangelegde proefsleuven zijn geen belangrijke archeologische resten aangetroffen.
