In opdracht van de gemeente Brummen heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in september 2010 een archeologische inspectie uitgevoerd in verband met rioleringswerkzaamheden in de oude kern van het dorp Brummen. Doel van het veldonderzoek was het verkrijgen van inzicht in de aan of afwezigheid van archeologische resten in het plangebied, en de aard en kwaliteit daar?van. De ontgraven delen werden geïnspecteerd op het voorkomen van archeologische resten, grondsporen en structuren. Tijdens de veldinspectie zijn uit (bijna) alle profielen archeologische resten verzameld en zijn aanwijzingen voor de aanwezigheid van intacte archeologische vind?plaatsen gevonden.
De archeologische inspectie heeft aangetoond dat er voor het gehele plangebied een zeer hoge verwachting geldt voor het aantreffen van vondsten en spoorcomplexen vanaf de late Prehistorie t/m de Middeleeuwen. Dit geldt niet alleen voor de historische kern maar zeker ook voor het ge?bied daar rondom waar onder een goeddeels intact plaggendek een in aanleg laatprehistorisch akkerareaal met nederzettingsresten uit de pre-dorspfase van Brummen wordt aangetroffen.
Tegen het huidige marktplein aan ligt waarschijnlijk een buitengracht van een belangrijke mid?deleeuwse hof. Mogelijk heeft het huidige Marktplein onderdeel uitgemaakt van het (binnen) terrein van de Karolingische ?Villa Brimnum?.
In het traject noordelijk van de historische dorpskern vanaf de Burgemeester Dekkerstraat kun?nen in de top van de pleistocene afzettingen archeologische resten van nederzettingsterreinen vanaf de IJzertijd aanwezig zijn. Het vondstmateriaal bestaat vooral uit handgevormde scherven uit de IJzertijd/Romeinse tijd en handgevormde en gedraaide scherven uit de Merovingische/ Karolingische periode, maar ook botmateriaal is nog goed bewaard aangetroffen. Buiten de his?torische kern in het noordelijke deel van het plangebied kunnen dicht aan het oppervlak archeo?logische resten van historische bebouwing uit de Late Middeleeuwen/Nieuwe tijd aanwezig zijn.
Ter hoogte van de Troelstralaan is in de smalle sleuf een greppel aangetroffen met vondstmate?riaal uit de 17e eeuw en veel vondstmateriaal uit hiermee samenhangende ophogingslagen. De aangetroffen resten duiden op de aanwezigheid van een erf uit de Nieuwe tijd dat mogelijk in verband staat met de historische panden en eventuele voorgangers rondom het Graaf van Lim?burg Stirumplein.
Gezien de onderzoeksresultaten wordt geconcludeerd dat bij de uitvoering van eventuele toe?komstige grondwerkzaamheden in en rond het plangebied er met zekerheid archeologische waarden zullen worden verstoord. Aanbevolen wordt om bij toekomstige bodemingrepen in de kern van Brummen (in de historische kern en in het gebied daar direct omheen) terdege en voor?al tijdig rekening te houden met het aspect archeologie en de mogelijk daarmee samenhangende kosten van advies, vooronderzoek en opgravingen.
