In opdracht van Landgoed Middachten heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in oktober en november 2015 een bureau- en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd in verband met de geplande herinrichting van drie kavels op het omringende landgoed van Kasteel Middachten in de gemeente Rheden. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van een bestemmingsplanwijziging. Het onderzoek diende te worden uitgevoerd omdat realisatie van de plannen zou kunnen leiden tot aantasting of vernietiging van mogelijk aanwezige archeologische resten. Doel van het bureauonderzoek was het verwerven van informatie over bekende en verwachte archeologische waarden teneinde een gespecificeerde verwachting op te stellen. Doel van het veldonderzoek was het toetsen van die gespecificeerde archeologische verwachting.
Plangebied 1: Eikenstraat 3 Plangebied 1 ligt op de overgang van droge dekzand- op smeltwaterafzettingen naar verspoelde, nattere zandgronden. De noordoostzijde maakt deel uit van het laat-middeleeuwse erf Borg Keppel (15e eeuw). Binnen het plangebied hebben met zekerheid een schaapskooi en een hooimijt uit de 17e/18e eeuw of ouder gestaan. Direct tegen de voormalige schaapskooi is een woning gepland. Ter plekke kunnen in ieder geval resten van deze schaapskooi worden verwacht. Het dubbele woonhuis is verder op het erf gesitueerd. Op het historisch kaartmateriaal wordt ter plekke geen bebouwing weergegeven. Hier kunnen wel resten voorkomen zoals water-, afval en beerputten.
Voor plangebied 1 wordt aanbevolen om bij de sloop van de opstallen en de oppervlakteverharding de bodem niet dieper te verstoren dan de huidige verstoringsgraad van deze bebouwing en oppervlakteverharding. Tevens wordt aanbevolen om het slopen vanaf het maaiveld archeologisch te begeleiden en om een proefsleuvenonderzoek (met doorstart naar een opgraving) uit te voeren ter hoogte van beide woningen en geplande ondergrondse infrastructuur.
Plangebied 2: Eikenstraat ongenummerd Plangebied 2 is gelegen ter hoogte van een rivierduin die aan de flanken afgedekt is door IJsselklei. Aan de noordoostzijde komt een geul voor. Deze rivierduin heeft waarschijnlijk bewoning gekend gedurende drie perioden: Steentijd, Bronstijd-IJzertijd en Volle-Late Middeleeuwen. Sporen en vondsten kunnen zowel in de oude akkerlaag als direct daaronder verwacht worden. Op basis van het booronderzoek wordt verwacht dat het gehele plangebied archeologische resten kan bevatten.
Voor plangebied 2 wordt, vanwege het aantreffen van meerdere archeologische indicatoren tijdens het booronderzoek, aanbevolen om, bij ongewijzigde planvorming, aanvullend archeologisch onderzoek te laten verrichten. Geadviseerd wordt om dit vervolgonderzoek te laten plaatsvinden in de vorm van een proefsleuvenonderzoek. Dit om in een vroeg stadium over voldoende gegevens te kunnen beschikken op grond waarvan het bevoegd gezag (gemeente Rheden) een besluit kan nemen met betrekking tot het al dan niet (geheel) opgraven van de vindplaats.
Plangebied 3: Buitensingel 60 Binnen plangebied 3 komt een terp uit circa 1970 voor. Onder dit ophogingspakket is er sprake van zandige oeverafzettingen en/of rivierduinafzettingen. De geplande ingrepen zullen geen invloed hebben op eventuele archeologische resten.
Voor plangebied 3 wordt geen archeologisch vervolgonderzoek aanbevolen. Concreet betekent dit dat bodemingrepen die niet dieper reiken dan de huidige terp niet onderzoeksplichtig zijn (tot 9,4 m +NAP). De dubbelbestemming archeologie dient echter wel te worden gehandhaafd, omdat latere werkzaamheden wél tot onder het oorspronkelijke maaiveld kunnen reiken. Indien bij de uitvoering van de werkzaamheden onverwacht toch archeologische resten worden aangetroffen, dan is conform artikel 53 en 54 van de Monumentenwet 1988 (herzien in 2007) aanmelding van de desbetreffende vondsten bij de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap c.q. de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed verplicht (vondstmelding via ARCHIS).
