Op 1 juli 2013 werd in Nederland op uitgebreide schaal herdacht dat het 150 jaar geleden was dat de slavernij (in 1863) werd afgeschaft. Het intensiveerde de discussies over de koloniale geschiedenis en het Nederlandse slavernij verleden. Maar ook de Zwarte Piet en de anti-racisme discussie, de reparatie claims van de Caribische CARICOM landen ten aanzien van de voormalige koloniale mogendheden die betrokken waren bij slavernij en slavenhandel, en de aankondiging van de UN International Decade for People of African Descent (2015-2024) - een vervolg op de intensieve debatten tijdens de World Conference against Racism in Durban, Zuid-Afrika (2001), waar slavernij en apartheid werden erkend als misdaden tegen de menselijkheid - zorgden voor een sterke toename van publieke aandacht. Het CARICOM tien punten plan vraagt aandacht voor het Nederlands kolonialisme in de West (het Caribisch gebied) naast het koloniaal verleden in het oosten. Het debat beperkt zich niet tot de nationale schuld, maar raakt ingebed in een wereldwijde discussie over sociaal-economisch onrecht.Het onderzoek Narrated (In)Justice richt zich op de vragen: Hoe worden narratieven over historisch onrecht in de verschillende doelgroepen over de verschillende generaties doorgegeven? Welke betekenis heeft ‘rechtvaardigheid’ in deze narratieven? Hoe verwijzen de verschillende groepen naar elkaar? En fungeert de Joods casus als een soort rolmodel voor rechtzaken zoals die nu lopen (de Indonesische casus) en voor zaken die in voorbereiding zijn (de slavernij casus)? Het doel van de interviews is om meer te weten komen over hoe het slavernij verleden bij mensen leeft.De dataset bevat 9 interviews met wetenschappers, anti-racisme activisten, Afro-Surinaamse activisten, compensatie activisten een kunstenaar en verschillende mensen uit de Afro-Surinaamse gemeenschap in Nederland.De interviews laten zien hoe het verleden wordt doorgegeven, waarom dat verleden voor mensen nog steeds betekenisvol is, en waar de mensen die ‘reparatie’ claimen precies naar op zoek zijn. In de interviews komt de culturele, sociale en emotionele aanwezigheid van het verleden in het heden naar voren. En wat de verschillen en overeenkomsten zijn tussen de verschillende groepen in het debat over erkenning en reparaties.Ilse Diana Indhira werkt in de zorg, bij de radio, en is actief in racismebestrijding; zij maakt duidelijk dat het bij de erkenning van het verleden niet gaat om ‘compensatie’ van leed, maar om ‘herstel’ van een ‘ontwrichte’ gemeenschap; erfnis van het slavernijverleden.
Narrated (In)justice is een onderzoeksproject (2014-2016) van historica Nicole L. Immler dat in beeld brengt hoe historisch onrecht in toenemende mate door middel van financiële compensatie claims publieke aandacht vraagt. Wereldwijd zijn de laatste jaren compensatiebetalingen voor slachtoffers een belangrijk onderdeel geworden van ‘erkenning’. In Nederland hebben de recente betalingen aan Joods-Nederlandse slachtoffers een rol gespeeld in de claims van slachtoffers van de dekolonisatieoorlog in Indonesië (de zogenaamde Rawagede casus) en zijn ook referentiepunt in de claims van nazaten van voormalige tot slaaf gemaakten uit de voormalige koloniën Suriname en de Nederlands Antillen.Op basis van drie Nederlandse casussen – met betrekking tot de Holocaust, kolonialisme en slavernij – laat het project zien hoe de ervaring van onrecht in families over de generaties doorverteld wordt, wat de motivatie achter compensatie claims is, en wat de perceptie en de betekenis van zulke maatregelen is. De vraag is of dergelijke compensatie ook voldoet aan de verwachtingen die mensen ervan hebben.Het onderzoek Narrated (In)Justice is mogelijk gemaakt door een Marie Curie Fellowship in het 7th European Community Framework Program, uitgevoerd binnen het onderzoeksprogramma ‘Understanding the Age of Transitional Justice: Narratives in Historical Perspective’ van het NIOD Instituut voor Oorlog, Holocaust en Genocide Studies.
