Inleiding. In opdracht van de gemeente Heerlen heeft RAAP in maart/april 2022 een archeologisch vooronderzoek in de vorm van een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Promenade II te Heerlen in de gemeente Heerlen. In het plangebied zal een nieuwe riolering worden aangelegd en zullen meerdere waterbuffers worden gegraven. Het onderzoek vond plaats in het kader van een omgevingsvergunning.

Bureauonderzoek. Het plangebied ligt op een lössglooiing. Ten oosten en westen van het plangebied bevinden zich lösswanden, afbraakwanden en droogdalen die naar de beekdalen van enerzijds de Geleenbeek (ten westen) en de Caumerbeek (ten oosten) leiden. Het plangebied is volgens de bodemkaart niet gekarteerd vanwege bebouwing. Het is echter het meest waarschijnlijk dat er sprake is van (mogelijk afgetopte) brikgronden. De Promenade ligt in de historische kern van Heerlen, in of aan de rand van de Romeinse vicus. De vele Romeinse vondsten uit het plangebied en haar omgeving zijn hier een getuige van. Daarnaast ligt het plangebied niet al te ver van het middeleeuwse landsfort. In meer recentere periode (en mogelijk ook al daarvoor) was het plangebied vooral in gebruik als akkerland. Pas met de groei van Heerlen in de 20e eeuw veranderde dit. Oorspronkelijk reden er nog auto’s op de Promenade, maar vanaf de jaren ’70 kreeg het gebied geleidelijk zijn huidige vorm. In de jaren ‘70, ‘80 en ’90 kon men nog onder de Geerstraat door lopen, langs een waterval. De trapsgewijs lopende waterval werd in 1975 aangelegd. Met de oplopende drugsproblematiek in de jaren ’90 werd de ondergrondse doorgang uiteindelijk gesloten. De zone werd geëgaliseerd, waardoor vandaag de dag sprake is van een gelijkvloerse oversteek van de Geerstraat. Op basis van het bureauonderzoek is een lage verwachting toegeschreven aan het laat paleolithicummesolithicum, een middelhoge verwachting voor het neolithicum tot en met ijzertijd, en een hoge verwachting voor de Romeinse tijd, middeleeuwen en nieuwe tijd. Tegelijkertijd moet worden opgemerkt dat er met name aan de westzijde sprake zal zijn van grootschalige verstoringen als gevolg van de oude waterval en (de aanloop naar) de ondergrondse doorgang onder de Geerstraat. Daarnaast hebben ook bestaande kabels- en leidingen ongetwijfeld geleid tot verstoringen van de ondergrond. Toch betekent dit niet automatisch dat het gehele plangebied is verstoord. Voornamelijk midden op de Promenade kunnen bodemprofielen nog intact zijn en kunnen dus ook nog archeologische waarden aanwezig zijn. Bovendien kunnen bodemprofielen, in combinatie met bodemkundige gegevens uit eerder uitgevoerde en toekomstige projecten, zelfs bij significante verstoringen nog belangrijke informatie geven over de landschappelijke ontwikkelingen in het centrum van Heerlen.

Advies. Op basis van de resultaten van onderhavig onderzoek wordt verwacht dat de meest westelijke zone van het plangebied is verstoord als gevolg van de oude waterval en (aanloop naar) de onderdoorgang van de Geerstraat. Hoewel ook voor de overige delen van het plangebied vrijwel zeker verstoringen aanwezig zijn, met name in de bestaande leidingstraten aan beide zijden van de Promenade, wordt voor de overige delen van het plangebied het volgende geadviseerd: