In opdracht van de Dienst Landelijk Gebied, provincie Limburg (DLG-Limburg) heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in het kader van de ruilverkaveling in het Land van Thorn in het voorjaar 2003 een kleinschalige archeologische opgraving uitgevoerd in het beekdal van de Haelensche Beek ten zuiden van Baexem.Tijdens het veldwerk zijn ten zuiden van de Baronsberg op 2 plaatsen sporen aangetroffen die in verband gebracht kunnen worden met beekovergangen uit de Romeinse tijd en Vroege Middeleeuwen.De opgraving heeft vondsten opgeleverd die dateren vanaf de Steentijd t/m Romeinse tijd. De vondsten bestaan uit bot, scherven, een glasfragment en enkele vuurstenen artefacten (fragment spitskling en afslag). Het vondspectrum wijst in de richting van afval dat gedumpt is in het beekdal. Deze interpretatie is onzeker omdat de vondsten in verspoelde context zijn aangetroffen.Zeer bijzonder zijn de vondsten die de archeologische begeleiding heeft opgeleverd. Het betreft een bronzen bijl, een zeldzame mantelspeld en een Romeinse munt. Op grond van de context waarin deze objecten zijn aangetroffen en literatuuronderzoek, moeten de vondsten gezien worden als rituele deposities.Uit het onderzoek blijkt dat het gebied van de Haelensche Beek rondom de Baronsberg vanuit archeologisch oogpunt zeer interessant en waardevol is. Vooral de vondst van een Romeinse voorde is opzienbarend. Behalve deze bijzondere vondst moet de meerwaarde van het gebied vooral gezocht worden de aanwezigheid van verschillende archeologische en historische elementen. Er is, met andere woorden, een belangrijk cultuurhistorisch ‘ensemble’ aanwezig. De veronderstelling van een ensemble van weg en grafmonument onderstreept de interpretatie van de Baronsberg als een aanzienlijk grafmonument uit de Romeinse tijd.

Een archeologische opgraving in het beekdal van de Haelensche Beek