Geïnterviewde werd in 1924 in Langezwaag, gemeente Opsterland geboren. Het gezin bestond uit vader, moeder en 5 kinderen, zijn vader zat in de werkverschaffing. Ze leefden in pure armoede, vader was lid van de Hollandsche Communistische Partij. Geïnterviewde ging op 13-jarige leeftijd werken bij de boer: melken, maaien etc. Soms moest hij met de praam wel 6 km varen. In april 1939 verhuist het gezin naar Duitsland om te werken. Geïnterviewde wordt melkknecht bij een oude vrouw (82 jaar). Geïnterviewde vertelt hoe Hollanders melkknecht waren en Polen paardenknecht. Toen op 1 september 1939 de oorlog met Polen uitbrak, keerde het gezin terug naar Friesland, maar ze hadden niets meer en moesten opnieuw beginnen. Ze verhuisden naar Hoogkarspel. Vader was bollenknecht, hijzelf werkte bij een klein boertje. Hij zag een luchtgevecht. Eind 1941 ging hij naar Pijnacker, deze boer was een “boef”, de bonkaarten werden door de boer ingehouden. Geïnterviewde weigerde de loyaliteitsverklaring te tekenen en werd naar Duitsland gestuurd i.h.k.v. de Arbeitseinsatz. Hij kwam terecht in de buurt van Lippe en werkte in de boerderij (een oud kasteel) van Bernard Prinz. Hij heeft een Fransman helpen vluchten en is daarna opgepakt. Hij heeft echter nooit bekend en er waren geen bewijzen, dus is hij weer vrijgelaten. Hij ging naar het arbeidsbureau van Krefeld, maar was nergens meer ingeschreven, had geen papieren, en was NN. In Duitsland werkte hij bij een boer, die een fascist bleek. Toen is hij gevlucht en via via in Amsterdam terecht gekomen. Op het Amstelstation werd hij opgepakt door de SD en vastgezet in het Huis van Bewaring aan de Amstelveenseweg, daarna in gevangenis Weteringschans op de dodenafdeling. Hem is geadviseerd te zeggen: ”Uit Duitsland gevlucht”. Hij is verhoord in Euterpestraat door Lages en met een vrachtwagen overgebracht naar Amersfoort. Hij moest werken op Soesterberg en heeft het bombardement aldaar op 11 maart 1944 om half vier overleefd. Geïnterviewde denkt zelf dat van de 38 man die erheen gingen er slechts 8 terugkeerden. Daarna is hij weer in Duitsland terechtgekomen om te werken, maar hij was te zwak. Hij woog nog 36 kilo en kon niet meer lopen. Hij werd vervoerd met de trein naar Wesel, en van daaruit naar huis, waar hij zijn vrouw heeft leren kennen.
Nationaal Monument Kamp Amersfoort, op de grens van Leusden en Amersfoort, is een van de drie bekendste Nederlandse herinneringscentra. In de periode 1941 tot 1945 hebben ongeveer 37.000 gevangenen voor korte of langere tijd vastgezeten in dit doorgangs-, tevens strafkamp dat onder direct bevel stond van de SS.In de loop der jaren heeft Nationaal Monument Kamp Amersfoort meer dan 100 oud-gevangenen kunnen interviewen over hun tijd in het kamp tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit zijn bijzondere interviews, die een indrukwekkend inkijkje geven in hoe het leven indertijd was in Kamp Amersfoort. Verhalen over strafappèls, het slechte eten, het wrede regime, maar ook over medegevangenen en hoe je als gevangene probeerde te overleven. Voor zover mogelijk worden alle interviews in de komende tijd beschikbaar gesteld.Het interviewteam:Diete Oudesluijs, Eddy van der Pluim, Dick van den Berg en Karel Kreuning.Team annotatie:Ruud Slabbertje, Ruud Boelen, Jertske Pasman, Siebe de Vries, Leen Bakker, Willem Tjipjes, Aloysius Michielsen, Jan Ulehake, Bram FaberSpraakherkenning:Hetty van Oel, Henny Wind
