Geïnterviewde no. 20 wordt geboren in Napan in 1930. Zijn moeder is Papua, zijn vader Moluks. Hij vertelt over de adat en zijn leven als kind. Zijn vader heeft gewerkt als onderwijzer, in het bestuur en bij een Japanse onderneming.Geïnterviewde gaat naar de lagere school in Manokwari en vervolgens naar de Nederlandse school in Udjung Pandang. Hier verblijft hij wanneer de oorlog uitbreekt. Het contact met zijn ouders wordt geheel verbroken en hij moet stelen om in leven te blijven. Hij vlucht het moeras in als de Amerikanen Makassar bombarderen. Hij volgt daarna 1 ½ jaar de technische school en hoort dan pas dat zijn vader in 1943 door de Japanners onthoofd is.Na de oorlog gaat hij terug naar Papua. Zijn ouderlijk huis blijkt verwoest. Hij treedt daar in militaire dienst bij de Koninklijke luchtmacht. Hij wordt overgeplaatst naar Makassar waar hij in een KNIL-kazerne verblijft, samen met zijn twee zusjes die hij meegenomen heeft uit Papua. De kazerne wordt aangevallen door Indonesiërs en hevige gevechten breken uit. Verbindingen worden verbroken en geïnterviewde weet een aggregaat in werking te stellen, waardoor verbinding met het Nederlandse oorlogsschip, de Kortenaer, wordt gelegd. Dreigingen dat Udjung Pandang plat zal worden gebombardeerd zorgen ervoor dat de VN ingrijpt en ze worden verscheept naar Semarang. Hij moet kiezen of in dienst treden bij het Indonesische leger of naar Nederland gaan. Hij kiest het laatste. Zijn zusjes worden geadopteerd door een bevriende Molukse familie, zodat hij ze mee naar Nederland kan nemen.De geïnterviewde maakt deel uit van de ervaringsgemeenschap van ooggetuigen van een migratiegeschiedenis van Nieuw Guinea naar Nederland.
Date Submitted: 2010-01-12
In 1942 werd Nederlands-Indië, en daarmee ook Nieuw-Guinea, door Japan bezet. Toch slaagde de Japanners er niet in om geheel Nieuw-Guinea te veroveren. Nederlandse guerrillastrijders bleven strijd voeren en zouden zich voor een deel ook nooit overgeven. De bevolking van Nieuw-Guinea werd hierdoor geconfronteerd met bezetting en geweld, maar ook met een steeds sterker wordend Indonesisch nationalisme.Na de capitulatie van Japan riep Soekarno de Republik Indonesia uit, die het gehele voormalig Nederlands-Indië moest omvatten. Nederland weigerde echter Nieuw-Guinea op te geven. Tot 1962 bleef dit gebied onderdeel uitmaken van het Koninkrijk. De dreiging van een Indonesische aanval, gecombineerd met forse diplomatieke druk vanuit de Verenigde Staten en de Verenigde Naties, zorgde er uiteindelijk voor dat Nederland zijn laatste koloniale ambities terzijde moest schuiven.Stichting PACE heeft deze geschiedenis belicht door in dit project persoonlijke verhalen vast te leggen van 25 Papua's en anderen die in de periode 1940-1963 in Nieuw-Guinea verbleven. Zij vertellen over hun vroege jeugdherinneringen en de ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar ook verhalen zij over hoe het, vaak gedwongen, vertrek naar Nederland hebben ervaren en hoe dit hun verdere leven heeft beïnvloed.Papua's kennen een traditie van het mondeling overdragen van verhalen. De interviews die nu zijn vastgelegd, passen heel goed in deze traditie. Ze bieden bovendien een unieke inkijk in de gevolgen van grootschalig geweld binnen een geïsoleerde samenleving die op die manier hardhandig werd betrokken bij de wereldgeschiedenis.
