DIRK HUIJSMAN (NL) Dirk Huijsman is als veertienjarige gaan werken bij Papierfabriek Cats. Daarna ging hij als lasser werken bij Piet Smit. De weken voor de razzia lag al het werk stil. Tijdens de razzia werd Dirk met zijn jongere broer en twee vrienden opgepakt en in het Feijenoordstadion ondergebracht, waar ze op de eretribune hebben geslapen.Per schip ging het via Amsterdam naar Kampen. Dirk vermoedde dat de geallieerden op de hoogte waren van de transporten en dus niet aanvielen met gevechtsvliegtuigen die overvlogen. In de kazerne te Kampen werd 's nachts het Ave Maria gezongen, wat diepe indruk maakte op Dirk.Op reis naar Duitsland in een personentrein ontsnapten verschillende mensen. De Duitsers in de achterste wagon schoten ze neer met een machinegeweer. Dirk wilde ook ontsnappen toen de deur van hun wagon open ging. Na overleg met zijn broer besloten ze eruit te springen. Ze kwamen goed terecht en hoorden in de verte nog schieten.Na een aantal heikele momenten waarop het groepje gepakt hadden kunnen worden, wisten ze voorbij Utrecht te komen. Lopend heeft het groepje Rotterdam kunnen bereiken.Dirk heeft later de gelegenheid aangegrepen om als matroos naar Friesland te gaan, in de hoop ook om eten te vinden. In Lemmer vroor het schip in en Dirk heeft gedurende die tijd kou geleden op zijn brits, die bestond uit een reddingszeil dat onderin het schip lag. In Groningen nam het schip, behalve lading, ook pakjes mee voor mensen in Amsterdam en Rotterdam. Met onder andere de spullen die Dirk had meegebracht, heeft het gezin de Hongerwinter door weten te komen in Rotterdam. De jongste broer is met de schipper weer naar Friesland gevaren en vandaar daar Duitsland gegaan. Hij durfde het niet meer aan om thuis te zitten en weg te kruipen.Ver na de oorlog is Dirk op zoek gegaan naar de man die in Kampen de aria’s had gezongen. Dirk was vanaf dat moment gegrepen door klassieke muziek en had de man, die inmiddels overleden was, graag willen ontmoeten. Het moment heeft diepe indruk gemaakt op hem, op de mensen in de zaal en op de Duitse bewakers.
SAMENVATTING ONDERWERP. Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".
DIRK HUIJSMAN (EN) Dirk Huijsman started working at the Cats Paper Factory when he was fourteen. He then went to work as a welder at Piet Smit. All work was at a standstill in the weeks before the raid. During the raid, Dirk, his younger brother and two friends were arrested and taken to the Feijenoord stadium, where they slept on the grandstand.They travelled by ship via Amsterdam to Kampen. Dirk suspected that the Allies were aware of the transports and therefore did not attack with fighter planes flying over. In the barracks in Kampen, the Ave Maria was sung at night, which made a deep impression on Dirk.Several people escaped on the journey to Germany in a passenger train. The Germans in the rear carriage shot them with a machine gun. Dirk also wanted to escape when the door of their carriage opened. After consulting with his brother, they decided to jump out. They landed safely and heard shots in the distance.After a few tricky moments when the group could have been caught, they managed to get past Utrecht. The group was able to reach Rotterdam on foot.Dirk later seized the opportunity to go to Friesland as a sailor, also hoping to find food. In Lemmer the ship froze over and Dirk suffered from the cold during that time on his bunk, which consisted of a lifesail that lay at the bottom of the ship. In Groningen, in addition to cargo, the ship also took parcels for people in Amsterdam and Rotterdam. With the things that Dirk had brought with him, the family managed to survive the Hunger Winter in Rotterdam. The youngest brother sailed back to Friesland with the skipper and from there went to Germany. He no longer dared to sit at home and hide away.Long after the war, Dirk went looking for the man who had sung the arias in Kampen. Dirk was captivated by classical music from that moment on and would have liked to meet the man, who had since passed away. The moment made a deep impression on him, on the people in the audience and on the German guards.
SUMMARY OF THE SUBJECT. On the evening of 9 November 1944, a cordon was placed around Rotterdam and Schiedam by the German army. All important bridges and strategic points were closed off, trams were no longer running and telephone traffic was blocked. On the following two days, more than 52,000 Rotterdammers and Schiedammers between the ages of seventeen and forty were arrested and taken to Germany to perform forced labour there, often in appalling conditions.
The Rotterdam Raid was one of the largest manhunts that the German National Socialist regime ever conducted. The resistance newspaper Vrij Nederland reacted with shock, writing on 14 December 1944: ‘Fifty thousand Dutch men let themselves be led away like sheep and just as many women watch as their husbands and sons are led defenceless to Hitler’s slaughterhouse’.
The project Journey of the Razzia is based on filmed testimonies of men who experienced the raid and the subsequent journey, to fill a gap in the historiography and to provide insight into the events based on the theme "Maneuverability of an individual in a society under pressure”.
DIRK HUIJSMAN (DE) Dirk Huijsman begann mit vierzehn Jahren bei Papierfabriek Cats zu arbeiten. Anschließend arbeitete er als Schweißer bei Piet Smit. In den Wochen vor der Razzia kamen alle Arbeiten zum Erliegen. Während der Razzia wurde Dirk zusammen mit seinem jüngeren Bruder und zwei Freunden verhaftet und im Feijenoord-Stadion untergebracht, wo sie auf der Tribüne schliefen.Sie fuhren mit dem Schiff über Amsterdam nach Kampen. Dirk vermutete, dass die Alliierten Kenntnis von den Transporten hatten und deshalb nicht mit überfliegenden Kampfflugzeugen angegriffen hatten. Das Ave Maria wurde nachts in der Kaserne in Kampen gesungen, was bei Dirk einen tiefen Eindruck hinterließ.Auf der Reise nach Deutschland entkamen mehrere Menschen in einem Personenzug. Die Deutschen im hinteren Wagen erschossen sie mit einem Maschinengewehr. Auch Dirk wollte fliehen, als sich die Tür ihres Wagens öffnete. Nach Rücksprache mit seinem Bruder beschlossen sie, auszusteigen. Sie landeten gut und hörten in der Ferne Schüsse.Nach einigen schwierigen Momenten, in denen die Gruppe hätte eingeholt werden können, gelang es ihnen, an Utrecht vorbeizukommen. Die Gruppe konnte Rotterdam zu Fuß erreichen.Dirk nutzte später die Gelegenheit, als Seemann nach Friesland zu fahren, in der Hoffnung, dort auch Nahrung zu finden. Das Schiff fror in Lemmer ein und Dirk litt während dieser Zeit an der Kälte auf seiner Koje, die aus einem Rettungssegel bestand, das am Boden des Schiffes lag. In Groningen beförderte das Schiff neben Fracht auch Pakete für Menschen in Amsterdam und Rotterdam. Den Hungerwinter in Rotterdam überstand die Familie unter anderem mit den Dingen, die Dirk mitgebracht hatte. Der jüngste Bruder segelte mit dem Kapitän zurück nach Friesland und ging von dort nach Deutschland. Er traute sich nicht mehr, zu Hause zu sitzen und davonzukriechen.Lange Zeit nach dem Krieg machte sich Dirk auf die Suche nach dem Mann, der in Kampen die Arien gesungen hatte. Von diesem Moment an war Dirk von der klassischen Musik fasziniert und hätte den inzwischen verstorbenen Mann gern einmal kennengelernt. Der Moment machte einen tiefen Eindruck auf ihn, auf die Menschen im Raum und auf die deutschen Wachen.
ZUSAMMENFASSUNG THEMA. Am Abend des 9. November 1944 errichtete die deutsche Armee eine Sperre um Rotterdam und Schiedam. Alle wichtigen Brücken und strategischen Punkte wurden abgesperrt, Straßenbahnen fuhren nicht mehr und der Telefonverkehr war unterbrochen. An den beiden folgenden Tagen wurden über 52.000 Einwohner Rotterdams und Schiedams im Alter zwischen 17 und 40 Jahren festgenommen und nach Deutschland verschleppt, um dort unter oft entsetzlichen Bedingungen Zwangsarbeit zu verrichten.
Die Razzia in Rotterdam war eine der größten Menschenjagden, die das nationalsozialistische Regime in Deutschland jemals durchgeführt hat. Die Widerstandszeitung Vrij Nederland reagierte schockiert und schrieb am 14. Dezember 1944: „Fünfzigtausend Niederländer ließen sich wie Schafe abführen und ebenso viele Frauen mussten zusehen, wie ihre Männer und Söhne wehrlos zu Hitlers Schlachthaus geführt wurden.“. Das Projekt „Journey of the Razzia“ basiert auf gefilmten Zeugenaussagen von Männern, die die Razzia und die anschließende Reise miterlebt haben, um eine Lücke in der Geschichtsschreibung zu schließen und unter dem Thema „Der Handlungsspielraum eines Individuums in einer Gesellschaft unter Druck“ Einblicke in die Ereignisse zu geben.
Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.
