Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met Wim Passchier

DOI

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".Wim PasschierOm de Arbeitsdienst te ontlopen, ging Wim werken bij een boer. Omdat hem dat niet lag, is hij naar Rotterdam teruggekeerd. Met een vervalst Ausweis is Wim weer bij zijn vader gaan werken in de levensmiddelenhandel. Tijdens de razzia verbleven Wim en een bevriende jongen zich in een gebouw dat per verdieping werd leeggehaald. Toen de jongens de hoogste verdieping hadden bereikt, konden ze niet verder en moesten ze mee. In het Ruhrgebied moesten de mannen bomkraters dichtmaken en spoorlijnen repareren. Er kwamen op een gegeven moment Duitse troepen langs die zouden gaan deelnemen aan het Ardennenoffensief. De soldaten waren opgewekt en vrolijk omdat de overwinning zeker leek. Wim heeft ze ook terug zien komen toen ze teruggeslagen waren, de stemming was toen bedrukt. Daarna moest Wim naar Keulen. Daar stond geen huis overeind. In Thüringen moesten ze in de wapenfabrieken werken. Wim heeft zich later geschaamd dat hij met de razzia is meegevoerd, want kennissen zijn thuis gebleven en niet gepakt. Desondanks is Wim blij dat hij deze ervaring heeft mogen opdoen. Hij heeft een hoop geleerd en veel mensenkennis opgedaan.

Files not yet migrated to Data Station. Files for this dataset can be found at https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:57457.

Inhoud bestand _foto:• Persoonsbewijs geïnterviewde buitenzijde• Bewijs Luchtbeschermingsdienst d.d. 3-12-1942• Ausweis d.d. 12-1-1944• A.E.F. D.P. Registration Record d.d. 9-6-1945• 6 bladzijdes aantekeningen die geïnterviewde in de trein schreef.Inhoud bestand _foto_2:• Persoonsbewijs geïnterviewde binnenzijde• Lagerausweis Deutsche Reichsbahn d.d. 24-2-1945• Aanmeldingskaart voor gerepatrieerden, Rotterdam d.d. 18-6-1945• Referentie Camp de Rapatriement Etrepy d.d. 6-6-1945• Persoonsbewijs echtgenote• Brief Gewestelijk Arbeidsbureau Rotterdam aan geïnterviewde d.d. 26-7-1943 met herhaalde oproep melden arbeidsinzet.

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xcj-kae4
Metadata Access https://ssh.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-xcj-kae4
Provenance
Creator E. J. de Jager
Publisher DANS Data Station Social Sciences and Humanities
Contributor E. J. de Jager; Funding Agency: Dr. Hendrik Muller's Vaderlandsch Fonds; Funding Agency: Van Ommeren-de Voogt Stichting; Funding Agency: Stichting Swart van Essen; Funding Agency: van Capellen Stichting; T. Broere (Transcriber for Stichting Reis van de Razzia); S. Coppens (Researcher for Stichting Reis van de Razzia); A. Oosthoek (Historical Advisor for Stichting Reis van de Razzia); E. Hafkamp (Production Consultant for Erik J de Jager Documentary Films); Funding Agency: Stichting de Groot Fonds; Funding Agency: Stichting Fonds Schiedam Vlaardingen e.o.
Publication Year 2014
Rights CC0 1.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess true
Contact E. J. de Jager (Erik J de Jager Documentary Films & Projects)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/zip
Size 42177
Version 1.0
Discipline Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture; Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture and Veterinary Medicine; History; Humanities; Life Sciences; Social Sciences; Social and Behavioural Sciences; Soil Sciences