Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met Jan Kop

DOI

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".Jan KopJan is met zijn broer Joop opgepakt en naar het Feijenoordstadion gebracht. Met rijnaken zijn ze naar Kampen gebracht. Joop werd ziek en mocht terugkeren na een attest van een dokter. Dat lukte niet bij Jan. Hij werd na een lange tocht naar Dresden gebracht, waar ze door de lokale bevolking als partizanen werden beschouwd. Jan werd ingezet in de mijnbouw. In Pirna ging hij met een maat bedelen en plunderen ondanks het risico om gepakt te worden. Na een bombardement besloot Jan te ontsnappen. Dresden was vernietigd. Na en barre tocht kwamen ze aan in de Engelse zone in Reiershausen. Jan is veel later terug geweest naar het Lager, maar daar kon hij niet fotograferen, omdat er zoveel door hem heen ging. Hij dacht o.a. aan de kampleider die mensen naar de gevangenis van Dresden heeft gestuurd, waar ze bij het bombardement zijn omgekomen.

Date Submitted: 2014-06-27

Inhoud bestand _foto:-­ het persoonsbewijs paste niet door de scanner heen. Wel gefilmd dat hij het omhoog houdt en er over vertelt. Ook gefilmd dat hij de 3 foto’s omhoog houdt en het briefje dat hem toestemming gaf om te mogen fietsen door Engels territorium. Daarmee zijn ze ook over de IJssel gevaren.-­ pamflet-­ displaced persons card-­ 3 foto’s van hem, hem en zijn fiets, zijn maat Sjon en zijn fiets waarop ze naar huis fietsten.-­ Ausweis-­ Vervangend persoonsbewijs dat hij kreeg toen hij uit Pirna kwam

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xdr-96qp
Metadata Access https://ssh.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-xdr-96qp
Provenance
Creator E. J. de Jager
Publisher DANS Data Station Social Sciences and Humanities
Contributor E. J. de Jager MA; T. Broere (Transcriber for Stichting Reis van de Razzia); S. Coppens (Researcher for Stichting Reis van de Razzia); A. Oosthoek (Historical Advisor for Stichting Reis van de Razzia); E. Hafkamp (Production Consultant for Erik J de Jager Documentary Films); Funding Agency: Dr. Hendrik Muller's Vaderlandsch Fonds; Funding Agency: Van Ommeren-de Voogt Stichting; Funding Agency: Stichting Swart van Essen; Funding Agency: van Capellen Stichting; Funding Agency: Stichting de Groot Fonds; Funding Agency: Stichting Fonds Schiedam Vlaardingen e.o.
Publication Year 2014
Rights CC0 1.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess true
Contact E. J. de Jager MA (Erik J. de Jager Documentary Films & Projects)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/zip; application/pdf; application/vnd.openxmlformats-officedocument.wordprocessingml.document; video/mp4; application/octet-stream
Size 39795; 120995; 150193; 16206667; 166703303; 54697; 174185
Version 2.0
Discipline Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture; Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture and Veterinary Medicine; History; Humanities; Life Sciences; Social Sciences; Social and Behavioural Sciences; Soil Sciences