Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".Aad J. KouwenhovenAad wilde aan de razzia ontsnappen door naar de Binnenhaven te gaan, maar hij werd toen hij naar buiten ging, meteen opgepakt. In het Feijenoordstadion ontmoette hij een aantal bekenden. Aan boord van een rijnaak ging de strijdbare Aad in discussie met een Duitser over de slechte behandeling, waarop Aad naar beneden werd getrapt.Op weg naar Amsterdam schuurde het schip regelmatig tegen de kant. Een aantal jongens grepen die gelegenheden aan om te ontsnappen. Hoeveel er zijn verdronken, weet Aad niet. Op het IJsselmeer varend kwamen er tientallen geallieerde vliegtuigen over, die niet tot de aanval overgingen.In Wezep besloten Aad en zijn vrienden te vluchten. Op het moment dat ze naar buiten wilden gaan, werd er geschoten, waarop de poging werd afgeblazen. De volgende morgen, nadat de Duitsers zakmessen en dergelijke hadden afgenomen, moesten ze zich opstellen op een verzamelterrein. Er werden drie jongens voorgeleid aan een executiepeloton. Na de executie werd Aad met een paar anderen naar voren gehaald om de jongens te begraven.Via Berlijn werd Aad naar Dresden getransporteerd, waar hij werd behandeld als ‘partizaan’. Daar, in een doorgangslager, kreeg Aad dysenterie. In zijn nabijheid stierven meerdere gevangenen. Langzaamaan genas Aad en hij werd op een zeker moment tewerkgesteld in een machinefabriekje, waar zijn leven wat beter werd.Vanaf een afstand zag Aad de bombardementen op Dresden. Uiteindelijk werd het kamp bevrijd door de Russen, waarna een chaotische periode aanbrak. Aad maakte zich verdienstelijk als vertaler. Om weg te komen uit het kamp trad Aad in het huwelijk met een Joodse vrouw. De Franse commandant functioneerde als ambtenaar. Toen die huwelijksovereenkomst niet nodig bleek te zijn om naar huis te kunnen gaan, leverde Aad het trouwboekje weer in.Thuis in Rotterdam had Aads moeder van een aantal teruggekeerde dwangarbeiders vernomen dat hij aan dysenterie leed. Zij dacht dat hij daaraan overleden was. Toen Aad thuis arriveerde, was zijn moeder inmiddels zelf ook ziek geworden, maar herstelde snel nadat haar zoon in leven bleek te zijn. Aad denkt volwassen geworden te zijn door de dingen die hij heeft meegemaakt, maar hij gelooft dat zijn moeder er veel erger aan toe was gedurende de Hongerwinter in Rotterdam.

Date Submitted: 2014-06-27

Inhoud bestand _data:handgeschreven liedtekst met als onderwerp de razzia.Inhoud bestand _data2:verslag van de razzia door geïnterviewde van 10 november 1944 tot de thuiskomst op 17 juni 1945 met foto's van o.a. persoonsbewijs en strooibiljetten.

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.