Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".Koos van GeenenKoos is op 12 mei 1943 aan de dood ontsnapt, toen een neergeschoten bommenwerper een paar meter over het dak van zijn huis vloog en vervolgens neerstortte. De brand die daardoor ontstond, deed de verf van de kozijnen bladderen.Tijdens de razzia wilde de stiefvader van Koos dat hij met de Duitsers mee ging. De stiefvader wilde niet dat zijn eigendommen gevaar liepen om door de Duitsers gevorderd te worden. Lopend werd Koos afgevoerd richting Gouda, bewaakt door jonge SS’ers. Koos liep met een groepje bekenden van de AJC (Arbeiders Jeugd Centrale) en kwam zo via Utrecht in Kamp Amersfoort. Later werden ze in de buurt van het kamp gelegerd. Daar was ook Huub Kok, leider van de AJC en lid van het zangduo ‘De Spelbrekers’.In Hamersveld moesten de mannen werk doen waarvan de bedoeling volkomen onduidelijk was: ze moesten zand graven en wegbrengen. Het eten werd aangevuld met knolletjes die ze van een akker roofden. Op een dag stond de zus van Koos plotseling voor de poort om zijn vuile wasgoed op te halen, en ze bracht ook een rugzak voor hem mee.Koos werd zogenaamd ziek en met zijn vrienden besloot hij te ontsnappen. In totaal ontsnapten er die nacht 25 mannen. In groepjes van 7 man gingen ze lopend op weg naar huis. Koos had geen papieren en geen bonkaarten, en daarom waren ze thuis in Rotterdam niet zo blij met hun teruggekeerde zoon. Koos is ondergedoken bij zijn vriendinnetje Romy. Later kreeg hij zijn pas terug van mensen die met hem in Amersfoort hadden gezeten en die ook waren teruggekeerd.Koos trouwde met Romy op 30 april 1947. Om geld uit te sparen gingen ze met de tram naar het stadhuis, ondanks de sneeuw.
Date Submitted: 2014-06-27
Inhoud bestand _foto:- persoonsbewijs, beide zijden- bewijs “Voorrang bij groepsvervoer” voor de RET uit 1942 op naam van A. Lier- foto van geïnterviewde ten tijde van het interview
Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.
