Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met Henny Olofsen

DOI

HENNY OLOFSEN Henny had zich tijdens de razzia teruggetrokken op de vliering en hij had zich verstopt in de bedstee daar. De Duitse soldaten die het huis binnen waren gekomen, wisten hem echter te vinden. Omdat ze dreigden te schieten, kwam hij tevoorschijn.Met een rijnaak werd Henny via Amsterdam naar Kampen gebracht en vandaar met de trein naar Dalen über Meppen, waar hij loopgraven moest maken. Na even in Oldenburg ondergebracht te zijn, kwam Henny in een groot lager in Bremen terecht waar niets meer voor de mannen te doen was tegen het einde van de oorlog.Op een ochtend kwamen ze erachter dat er buiten Engelsen aan het ontbijten waren, ze bleken in stilte bevrijd te zijn. De kampleider in Bremen was gehaat. Een Franse dwangarbeider schoot hem dood en nodigde Henny ook uit om op hem te schieten, waarvoor Henny bedankte. Maar de andere kant van de rivier de Wezer was nog niet bevrijd en de Duitsers bombardeerden het bevrijde gebied waar Henny zich ook in bevond.De Prinses Irene Brigade verzorgde transport naar Nederland en Henny werd zo goed als voor de deur afgezet in Rotterdam. Zijn moeder was thuis en moest huilen, zijn vader was er niet, want hij had dienst. Hij was politieagent, net als Henny’s broer.

SAMENVATTING ONDERWERP Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".

HENNY OLOFSEN During the raid, Henny had retreated to the attic and had hidden in the box bed there. However, the German soldiers who had entered the house managed to find him. Because they threatened to shoot, he emerged.Henny was taken to Kampen via Amsterdam on a Rhine barge and from there by train to Dalen über Meppen, where he had to dig trenches. After being housed in Oldenburg for a while, Henny ended up in a large camp in Bremen where there was nothing more for the men to do towards the end of the war.One morning they discovered that there were Englishmen having breakfast outside; it turned out that they had been liberated in silence. The camp leader in Bremen was hated. A French forced laborer shot him dead and invited Henny to shoot him too, for which Henny declined. But the other side of the Weser river had not yet been liberated and the Germans bombed the liberated area where Henny was also.The Princess Irene Brigade provided transport to the Netherlands and Henny was dropped off practically on the doorstep in Rotterdam. His mother was at home and had to cry, his father was not there, because he was on duty. He was a police officer, just like Henny's brother.

SUMMARY OF THE SUBJECT. On the evening of 9 November 1944, a cordon was placed around Rotterdam and Schiedam by the German army. All important bridges and strategic points were closed off, trams were no longer running and telephone traffic was blocked. On the following two days, more than 52,000 Rotterdammers and Schiedammers between the ages of seventeen and forty were arrested and taken to Germany to perform forced labour there, often in appalling conditions. The Rotterdam Raid was one of the largest manhunts that the German National Socialist regime ever conducted. The resistance newspaper Vrij Nederland reacted with shock, writing on 14 December 1944: ‘Fifty thousand Dutch men let themselves be led away like sheep and just as many women watch as their husbands and sons are led defenceless to Hitler’s slaughterhouse’. The project Journey of the Razzia is based on filmed testimonies of men who experienced the raid and the subsequent journey, to fill a gap in the historiography and to provide insight into the events based on the theme "Maneuverability of an individual in a society under pressure”.

HENNY OLOFSEN Während des Überfalls hatte sich Henny auf den Dachboden zurückgezogen und sich dort im Alkoven versteckt. Den deutschen Soldaten, die das Haus betreten hatten, gelang es jedoch, ihn zu finden. Weil sie mit Schüssen drohten, kam er heraus.Henny wurde auf einem Rheinkahn über Amsterdam nach Kampen gebracht und von dort mit der Bahn nach Dalen über Meppen, wo er Schützengräben ausheben musste. Nach einiger Unterbringung in Oldenburg landete Henny in einem großen Lager in Bremen, wo es gegen Kriegsende für die Männer nichts mehr zu tun gab.Eines Morgens entdeckten sie, dass draußen Engländer frühstückten, sie schienen schweigend befreit worden zu sein. Der Lagerleiter in Bremen war verhasst. Ein französischer Zwangsarbeiter erschoss ihn und forderte Henny auf, ihn ebenfalls zu erschießen, was Henny jedoch ablehnte. Doch das andere Ufer der Weser war noch nicht befreit und die Deutschen bombardierten das befreite Gebiet, in dem sich auch Henny befand.Die Prinzessin-Irene-Brigade sorgte für den Transport in die Niederlande und Henny wurde praktisch vor der Haustür in Rotterdam abgesetzt. Seine Mutter war zuhause und musste weinen, sein Vater war nicht da, da er Dienst hatte. Er war Polizist, genau wie Hennys Bruder.

ZUSAMMENFASSUNG THEMA. Am Abend des 9. November 1944 errichtete die deutsche Armee eine Sperre um Rotterdam und Schiedam. Alle wichtigen Brücken und strategischen Punkte wurden abgesperrt, Straßenbahnen fuhren nicht mehr und der Telefonverkehr war unterbrochen. An den beiden folgenden Tagen wurden über 52.000 Einwohner Rotterdams und Schiedams im Alter zwischen 17 und 40 Jahren festgenommen und nach Deutschland verschleppt, um dort unter oft entsetzlichen Bedingungen Zwangsarbeit zu verrichten.

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-x8d-46j9
Metadata Access https://ssh.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-x8d-46j9
Provenance
Creator E. J. de Jager
Publisher DANS Data Station Social Sciences and Humanities
Contributor NIOD; E. J. de Jager MA; Erik J. de Jager MA; T. Broere (Transcriber for Stichting Reis van de Razzia); S. Coppens (Researcher for Stichting Reis van de Razzia); A. Oosthoek (Historical Advisor for Stichting Reis van de Razzia); E. Hafkamp (Production Consultant for Erik J de Jager Documentary Films)
Publication Year 2014
Funding Reference Funding Agency: Dr. Hendrik Muller's Vaderlandsch Fonds ; Funding Agency: Van Ommeren-de Voogt Stichting ; Funding Agency: Stichting Swart van Essen ; Funding Agency: van Capellen Stichting ; Funding Agency: Stichting de Groot Fonds ; Funding Agency: Stichting Fonds Schiedam Vlaardingen e.o. ; Funding Agency: vFonds ; Funding Agency: Nationale Postcode Loterij ; Funding Agency: Prins Bernard Cultuurfonds Zuid-Holland ; Funding Agency: DeltaPORT Donatie Fonds ; See Contributors
Rights CC-BY-NC-SA-4.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0
OpenAccess true
Contact NIOD (NIOD Institute for War, Holocaust and Genocide Studies); E. J. de Jager MA (Erik J. de Jager Documentary Films & Projects)
Representation
Resource Type video 2K; Dataset
Format application/zip; application/pdf; text/vtt; application/vnd.openxmlformats-officedocument.wordprocessingml.document; video/mp4
Size 37938; 118079; 56906; 149694; 51819; 218318211; 53871; 208430
Version 3.1
Discipline Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture; Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture and Veterinary Medicine; History; Humanities; Life Sciences; Social Sciences; Social and Behavioural Sciences; Soil Sciences