HENK HOFLAND (NL) Henk woonde in de wijk Kralingen die steeds meer een klein dorp werd naarmate het openbaar vervoer stil kwam te liggen. Ook fietsen was moeilijker geworden, de scholen werden gesloten en er was een avondklok. De Hongerwinter kwam eraan, een periode van wetteloosheid.Henk hoorde op de Oudedorperweg een auto voorbijkomen met een luidspreker die meldde dat mannen de volgende dag klaar moesten staan met warme kleding en leeftocht. Henk werd door zijn vader verstopt op de bergzolder waar Henk door een kier in het dak naar buiten kon kijken.Op elf november belde er uiteindelijk een Duitse soldaat aan. Henk’s moeder was in alle staten en riep: “Mein Sohn, haben Sie mein Sohn gesehen”, waarop de soldaat aannam dat er niemand in het huis was en vervolgens vertrok. Henk was aan de razzia ontsnapt.Na de razzia zag alles er anders uit: de aandacht was verslapt en er waren een aantal NSB-families gevlucht naar Duitsland. Henk heeft met vriend Hans van Lokeren ingebroken in die huizen en daar de boel kapotgemaakt uit ballorigheid. Op 5 april 1945 was Henk getuige van een overval van het Verzet op een afdeling van de Abwehrstelle. De overval ontaardde in een schietpartij waarbij doden vielen.De Hongerwinter betekende voor Henk de totale desintegratie van alle wat de maatschappij geregeld had. Openbaar vervoer, veiligheid op straat, zekerheid van bestaan; niets bleef in de Hongerwinter gehandhaafd. De levenservaring die je in die periode opdoet, valt niet te vergelijken met met de levenservaring die je in volle vredestijd opdoet, stelt Henk Hofland.
SAMENVATTING ONDERWERP. Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".
HENK HOFLAND (EN) Henk lived in the Kralingen district, which was increasingly becoming a small village as public transport came to a standstill. Cycling had also become more difficult, schools were closed and there was a curfew. The Hunger Winter was approaching, a period of lawlessness.Henk heard a car pass by on the Oudedorperweg with a loudspeaker announcing that men had to be ready the next day with warm clothing and provisions. Henk was hidden by his father in the attic, where Henk could look outside through a crack in the roof.On November 11, a German soldier finally rang the doorbell. Henk's mother was in a state of panic and shouted: "Mein Sohn, haben Sie mein Sohn gesehen", whereupon the soldier assumed that there was no one in the house and then left. Henk had escaped the raid.After the raid, everything looked different: attention had waned and a number of NSB families had fled to Germany. Henk and his friend Hans van Lokeren broke into those houses and destroyed everything out of mischief. On 5 April 1945, Henk witnessed a raid by the Resistance on a department of the Abwehrstelle. The raid degenerated into a shooting that resulted in deaths.For Henk, the Hunger Winter meant the total disintegration of everything that society had arranged. Public transport, safety on the streets, security of existence; nothing was maintained during the Hunger Winter. The life experience you gain during that period cannot be compared to the life experience you gain during peacetime, says Henk Hofland.
SUMMARY OF THE SUBJECT. On the evening of 9 November 1944, a cordon was placed around Rotterdam and Schiedam by the German army. All important bridges and strategic points were closed off, trams were no longer running and telephone traffic was blocked. On the following two days, more than 52,000 Rotterdammers and Schiedammers between the ages of seventeen and forty were arrested and taken to Germany to perform forced labour there, often in appalling conditions.
The Rotterdam Raid was one of the largest manhunts that the German National Socialist regime ever conducted. The resistance newspaper Vrij Nederland reacted with shock, writing on 14 December 1944: ‘Fifty thousand Dutch men let themselves be led away like sheep and just as many women watch as their husbands and sons are led defenceless to Hitler’s slaughterhouse’.
The project Journey of the Razzia is based on filmed testimonies of men who experienced the raid and the subsequent journey, to fill a gap in the historiography and to provide insight into the events based on the theme "Maneuverability of an individual in a society under pressure”.
HENK HOFLAND (DE) Henk lebte im Bezirk Kralingen, der sich zunehmend zu einem kleinen Dorf entwickelte, als der öffentliche Verkehr zum Erliegen kam. Auch das Radfahren sei schwieriger geworden, Schulen seien geschlossen und es gelte eine Ausgangssperre. Der Hungerwinter nahte, eine Zeit der Gesetzlosigkeit.Henk hörte ein Auto auf dem Oudedorperweg vorbeifahren und über einen Lautsprecher ankündigen, dass die Männer am nächsten Tag mit warmer Kleidung und Essen bereitstehen müssten. Henk wurde von seinem Vater auf dem Dachboden versteckt, wo Henk durch einen Spalt im Dach hinausschauen konnte.Am 11. November klingelte schließlich ein deutscher Soldat an der Tür. Henks Mutter war völlig verzweifelt und rief: „Mein Sohn, haben Sie meinen Sohn gesehen“, woraufhin der Soldat annahm, dass niemand im Haus sei, und dann ging. Henk war der Razzia entkommen.Nach der Razzia sah alles anders aus: Die Aufmerksamkeit war nachgelassen und etliche NSB-Familien waren nach Deutschland geflohen. Henk und sein Freund Hans van Lokeren brachen in diese Häuser ein und zerstörten aus Übermut alles. Am 5. April 1945 wurde Henk Zeuge eines Widerstandsangriffs auf einen Teil der Abwehrstelle. Der Raub mündete in einer Schießerei mit Todesopfern.Für Henk bedeutete der Hungerwinter den völligen Zerfall von allem, was die Gesellschaft eingerichtet hatte. Öffentlicher Verkehr, Sicherheit auf der Straße, Sicherung des Lebensunterhalts; Während des Hungerwinters wurde nichts instandgehalten. Die Lebenserfahrung, die man in dieser Zeit sammelt, kann nicht mit der Lebenserfahrung verglichen werden, die man in Friedenszeiten sammelt, sagt Henk Hofland.
ZUSAMMENFASSUNG THEMA. Am Abend des 9. November 1944 errichtete die deutsche Armee eine Sperre um Rotterdam und Schiedam. Alle wichtigen Brücken und strategischen Punkte wurden abgesperrt, Straßenbahnen fuhren nicht mehr und der Telefonverkehr war unterbrochen. An den beiden folgenden Tagen wurden über 52.000 Einwohner Rotterdams und Schiedams im Alter zwischen 17 und 40 Jahren festgenommen und nach Deutschland verschleppt, um dort unter oft entsetzlichen Bedingungen Zwangsarbeit zu verrichten.
Die Razzia in Rotterdam war eine der größten Menschenjagden, die das nationalsozialistische Regime in Deutschland jemals durchgeführt hat. Die Widerstandszeitung Vrij Nederland reagierte schockiert und schrieb am 14. Dezember 1944: „Fünfzigtausend Niederländer ließen sich wie Schafe abführen und ebenso viele Frauen mussten zusehen, wie ihre Männer und Söhne wehrlos zu Hitlers Schlachthaus geführt wurden.“. Das Projekt „Journey of the Razzia“ basiert auf gefilmten Zeugenaussagen von Männern, die die Razzia und die anschließende Reise miterlebt haben, um eine Lücke in der Geschichtsschreibung zu schließen und unter dem Thema „Der Handlungsspielraum eines Individuums in einer Gesellschaft unter Druck“ Einblicke in die Ereignisse zu geben.
Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.
