Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".John VrijdagOp de ochtend van de razzia leek John de dans te ontspringen omdat hij een brief kon tonen waarin stond dat hij voor de Duitse marine werkte. Eind van de middag kwam er echter nog een veegploeg van de Hollandse Landwacht en John was de pineut. Nadat hij was opgepakt, heeft hij overnacht in het Feijenoordstadion. De volgende dag werd John in een goederenwagon naar Zwolle gebracht.Na een chaotische tocht kwam de trein uiteindelijk de daaropvolgende ochtend aan in Gronau. Hier moest John tankwallen graven. In Gronau werd John met zijn groep gefilmd voor propagandadoeleinden, waarna ze per trein vertrokken naar Oost-Duitsland. In een kasteeltje kregen ze een korte opleiding met militaire grondslag om getroffen steden te helpen met noodhulp.In Westfalen werkte John in een wasserij, waarna hij werd ingezet om in gebombardeerde steden hulp te bieden aan de getroffen bevolking. Vanuit het westen heeft zijn afdeling zich moeten terugtrekken voor de naderende geallieerden. Tijdens die vlucht werden ze beschoten door jachtvliegtuigen waardoor John zijn bezittingen kwijtraakte.Met een maat besloot John de komst van de geallieerden in een bos af te wachten. Van daar uit vertrokken ze door Duitsland richting Nederland, waarbij ze, na allerlei gevaren overleefd te hebben, uiteindelijk terecht kwamen in de Amerikaanse zone.John zegt dat Duitsland hem goed heeft gedaan “...want ik was in een beschermde omgeving grootgebracht. Ondanks dat ik 26 jaar was, had ik nog feitelijk niets beleefd hè. Je zat 5 jaar in de gevangenis op die rotfabriek en dus ik bedoel maar: wat wil je? En toen kwam ik dus in Duitsland, daar ging ik andere dingen zien, daar ging ik andere dingen meemaken. Ik was mondiger geworden.”John werd na de oorlog actief bij de vakbond waar hij zich verder ontwikkeld heeft.

Date Submitted: 2014-06-27

Inhoud bestand _foto:-­ Geïnterviewde (rechts) met broer, links zijn zwager. Ongeveer 22 jaar.-­ Geïnterviewde met een Engelsman en zijn vader toen hij in dienst ging.-­ Geïnterviewde met Brabantse kameraad Cor Akkerman (doodgestoken) uit diensttijd, 1945.-­ Foto van geïnterviewde op het werk als magazijnmeester, 2e van linksboven met de stofjas. Rechts kantoorbedienden. Firma Rottscheid, gemaakt in Leidschendam.-­ Geïnterviewde (rechts) met broer en moeder-­ Geïnterviewde met vader, broer, zus en hondje.-­ Met fiets bij bord Dordrecht-­‐Rotterdam-­ Diensttijd met vader.-­ Geïnterviewde (links) met zijn broer en hondje.-­ Krantenknipsel met foto van thuiskomst van dwangarbeiders op Delftse Poort na capitulatie. Ws. afkomstig uit het Dagblad van Rotterdam.-­ Met Brabantse kameraad na diensttijd.-­ Foto met zus, hondje, kat en broer. Dit is een oudere foto.- Portret van hem in diensttijd.Inhoud bestand _data:Dossier aanvraag schadeloosstelling / compensatie ex-dwangarbeiders.Om juridische redenen is het _data-bestand enkel beschikbaar op aanvraag.De overige documenten zijn wel meteen te downloaden wanneer u bent ingelogd in EASY.

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.